10 Temmuz 2023 Pazartesi

New York Fed Amerikalı tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisinin Haziran’da yüzde 3,8 ile Nisan 2021’den bu yana en düşük seviyeye gerilediğini bildirdi.

New York Fed, Haziran ayına ait Tüketici Beklentileri Anketi’nin sonuçlarını yayımladı.

Yaklaşık bin 300 hane halkının katılımıyla gerçekleştirilen anketin sonuçlarına göre, gelecek 12 ayı kapsayan kısa vadeli medyan enflasyon beklentisi, Haziran’da 0,3 puan azalarak yüzde 3,8’e geriledi.

Düşüşünü üçüncü aya taşıyan kısa vadeli enflasyon beklentisi, Nisan 2021’den bu yana en düşük seviyesini kaydetti. Kısa vadeli enflasyon beklentisi, bu dönemde, Haziran 2022’de kaydettiği yüzde 6,8’lik zirveden 3 puan gerilemiş oldu.

Gelecek 3 yıllık süreci kapsayan orta vadeli enflasyon beklentisi ise haziranda değişmeyerek yüzde 3 seviyesinde kalmaya devam etti.

  • FED’İN GÜVERCİNİNDEN FAİZ ÇIKIŞI

Aynı dönemde, gelecek 5 yıllık süreci kapsayan uzun vadeli enflasyon beklentisi 0,3 puan artarak yüzde 3 ile Mart 2022’den bu yana kaydedilen en yüksek seviyeye ulaştı.

Hane halkı harcamalardaki artışa ilişkin beklenti haziranda yüzde 5,6’dan yüzde 5,2’ye düştü ve Eylül 2021’den bu yana en düşük seviyeyi kaydetti. Hane halkı gelirindeki artışa ilişkin beklenti de haziranda 0,1 puan azalarak yüzde 3,2 oldu.

Bu dönemde konut fiyat artışına ilişkin beklentiler yüzde 2,6’dan yüzde 2,9’a çıkarak Temmuz 2022’den bu yanan en yüksek seviyeye ulaştı. Fiyat artışlarına ilişkin beklentiler, benzin ve gıda maliyetlerinde azalırken, üniversite eğitimi, sağlık ve kira maliyetlerinde arttı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

10 Temmuz 2023 Pazartesi

ABD’de bankacılık ile ilgili düzenlemeler gündemden düşmüyor. Haziran sonunda Fed’in stres testini geçen büyük bankalar şimdi de 2008 finansal krizinden bu yana en kapsamlı kontrollerle karşı karşıya.

ABD’li büyük bankalar, finansal krizden bu yana en büyük düzenleyici revizyonlardan biriyle karşı karşıya.

Son dönemde küresel piyasaları da yakından ilgilendiren ABD’li büyük bankaların, olası çalkantıları atlatmak için ayırmaları gereken sermaye miktarı konusunda yüksek barajlarla karşı karşıya kalacağı öngörülüyor.

Fed’in en üst düzey bankacılık düzenleyicisi Michael Barr, bankaların kendi tahminlerine güvenmek yerine kredi, operasyonel ve ticari riskleri tahmin etmek için standart bir yaklaşım kullanmaya başlamalarını istediğini söyledi.

Barr ayrıca Fed’in yıllık stres testlerinin, bankaların karşılaşabileceği tehlikeleri daha iyi yakalamak için yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Değişiklikler, ABD kurallarını Basel III olarak bilinen bir dizi uluslararası standartla uyumlu hale getirmek için yapılan bir incelemeden kaynaklanıyor.

Barr tarafından Pazartesi günü açıklanan planlar, bu yıl aralarında SVB’nin de bulunduğu çok sayıda kredi kuruluşunun batmasının ardından siyasi açıdan hassas bir konu haline gelen bankalar için sermaye gerekliliklerinin aylar süren incelemesinin ardından geldi.

Barr, yaptığı incelemede mevcut sistemin sağlam olduğunu, ancak bankaların kayıplara karşı korunmak için bir yastık olarak daha fazla para ayırmasıyla sonuçlanacak birkaç değişikliğe ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

  • ABD’DE TOPTAN EŞYA STOKLARI MAYIS’TA DEĞİŞMEDİ

Fed’in stres testini geçmişlerdi

ABD Merkez Bankası (Fed), stres testine tabi tuttuğu büyük bankaların şiddetli bir resesyonu atlatmak için iyi konumda olduğunu ve resesyon sırasında bile hanehalkı ile işletmelere kredi vermeye devam edebileceğini bildirmişti.

Fed, JPMorgan Chase, Bank of America, Citigroup, Wells Fargo, Morgan Stanley ve Goldman Sachs’ın aralarında bulunduğu 23 büyük ABD bankasının tabi tutulduğu yıllık stres testinin sonuçlarını Haziran ayının sonunda açıklamıştı.

Bankadan yapılan açıklamada, test edilen bankaların tümünün, tahmini 541 milyar dolarlık zarara rağmen bir resesyon sırasında asgari sermaye seviyelerini koruyabildiği belirtilmişti.

Açıklamada, stres altında kayıplara karşı bir tampon sağlayan toplam öz sermaye oranının 2,3 puan azalarak minimum yüzde 10,1’e düşmesinin tahmin edildiği kaydedilmişti.

Stres testinin büyük bankaların ekonomik gerileme dönemlerinde ekonomiyi destekleyebilmelerini sağlamaya yardımcı olan araçlardan biri olduğu belirtilen açıklamada, testin bankaların, geçen yıl sonu verileriyle, varsayımlara dayanan resesyon ve finansal piyasa şoku senaryoları altında, sermaye seviyelerini, kayıplarını, gelir ve giderlerini tahmin ederek dayanıklılığını değerlendirdiği aktarılmıştı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

10 Temmuz 2023 Pazartesi

Bankalar kredilerde frene basarken kredi artış hızında özellikle son 1 ayda hızlı gerileme dikkat çekiyor. Son dönemde ticari ve tüketici kredilerinde faizler artarken TL mevduat faizi gerileyerek son 1 ayın en düşük seviyesine indi.

Bankalarda kredi hızında gerileme Mayıs ayından bu yana hız kazanmış durumda. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) verilerine göre, tüm bankaların ortalamasında 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış ticari kredi büyümesi Nisan ayındaki yüzde 45,1’den yüzde 14,3’e geriledi. Benzer bir seyir tüketici kredileri büyümesinde de görüldü. Mayıs ayında yüzde 100,6’ya yükselen yıllıklandırılmış tüketici kredi büyüme hızı 27 Haziran haftası verilerine göre yüzde 38,5’e geriledi.

Seçimlerin ardından ticari kredi hızında yavaşlama, faizde artış görülüyor

Kredi hacminde büyüme tüm kredi türlerinde hız keserken ticari kredi büyümesi de Mayıs başındaki yüzde 46,6’lık son dönem zirvesinden Haziran sonu itibarıyla yüzde 14,3’e kadar geriledi.

TCMB’nin geçen yılın Ağustos ayından itibaren uygulamaya koyduğu makroihtiyati tedbirler ve politika faizi indirimleri sonrasında kredi faiz oranlarında gerileme görülürken seçim haftasında yüzde 15,00 olan ortalama ticari kredi faizi de Haziran sonunda yüzde 17,64’e yükseldi.

TCMB verilerine göre, bankalarda kurumsal kredi kartı ve KMH hariç ortalama ticari kredi faizi 2022 Temmuz ayı sonundaki yüzde 31,3 seviyesinden 10 Şubat 2023 haftasında yüzde 13,24’e kadar gerilemişti.

Ticari kredi faizlerindeki artışa paralel seyir ihtiyaç kredilerinde de gözlenirken 3 Mart 2023 haftasında yüzde 23,47’ye kadar gerileyen KMH hariç ihtiyaç kredisi faizinin son hafta yüzde 44,00’e kadar yükseldiği dikkat çekti.

TL mevduat faizi son 20 yılın en yüksek seviyesinden geriledi.

TL mevduat faizleri ise kredi faizlerinin tersine son hafta gerileme eğiliminde

Özellikle bu yılın başından itibaren TCMB’den gelen yeni regülasyonlarla bankaların toplam mevduatları içerisinde TL mevduatların payının artırılması istenmiş ve bu durum TL mevduat yarışını hızlandırmıştı.

Geçtiğimiz yılın Ağustos sonunda yüzde 18,30 seviyesinde olan 3 aya kadar vadeli ortalama TL mevduat faizi yükselerek yıl başında yüzde 24,03’e; 23 Haziran haftasında da yüzde 41,98 seviyesine çıktı. Bu oran, 6 Haziran 2003 tarihinden bu yana en yüksek seviye oldu. Ancak TCMB’nin geçtiğimiz haftaki verilerinde mevduat faizinde son 20 yılın rekor seviyesinden gerileme olurken ortalama faizin yüzde 38,5’e gevşediği görüldü.

(Kaynak: BloombergHT.com )

07 Temmuz 2023 Cuma

ABD’de tarım dışı istihdam haziranda 209 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşti, beklenti 230 bin kişiydi.

ABD ekonomisi haziranda beklentinin altında istihdam yarattı.

ABD ekonomisi Haziran ayında beklentinin altında net tarım dışı istihdam yaratarak işgücü piyasasının kademeli olarak ılımlaştığı işaretini verdi. Ücret artışı ise sağlam kalmaya devam etti.
Tarım dışı istihdam cuma günü Çalışma İstatistikleri Bürosu tarafından açıklanan verilere göre net 209 bin arttı.

Mayıs tarım dışı istihdam verisi 339 binden 306 bine revize edildi. İşsizlik oranı ise yüzde 3,7’den yüzde 3,6’ya geriledi. Son veriler ABD’de yüksek faiz ve zayıf tüketici harcamalarının ekonomiyi olumsuz etkilemesiyle birlikte işgücü piyasasının soğumaya başladığına işaret ediyor.

Ancak işgücü piyasası ve ücretler yeterince sağlam kalmaya devam ederek Fed’in faiz artışlarına devam etmesinin önünü açıyor.

Veri sonrası ABD tahvil getirileri düştü, hisse vadelilerinde ise hafif hareketler yaşandı.

Haziranda istihdam sağlık, kamu ve inşaat gibi birkaç sektörde yoğunlaştı. Perakende ile ulaşım ve depolama sektörlerinde ise istihdam geriledi.

İşsizlik oranında düşüş

ABD’de işsizlik oranı ise haziranda 0,1 puan azalarak yüzde 3,6’ya geriledi.

Piyasa beklentilerine paralel gerçekleşen işsizlik oranı, Mayıs’ta yüzde 3,7 olmuştu.

Ülkedeki işsiz sayısı haziranda 140 bin kişi azalarak 5 milyon 957 bine indi. İş gücüne katılım oranı ise bu dönemde değişmeyerek yüzde 62,6 ile Mart 2020’den bu yana en yüksek seviyede kalmaya devam etti.

Haftalık ortalama çalışma saati 34,4’e çıkarken, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç yüzde 0,4 artarak 33,58 dolara tırmandı.

Piyasa beklentileri ise ortalama saatlik kazancın söz konusu dönemde yüzde 0,3 artması yönündeydi.

Analistler, istihdamın Haziran ayında beklenenden fazla yavaşladığını, ancak işsizlik oranının 7 ayın zirvesinden gerilemesinin ve ücret artışlarının sürmesinin iş gücü piyasası koşullarının sıkılığını koruduğunu gösterdiğini belirtti.

(Kaynak: BloombergHT.com )

07 Temmuz 2023 Cuma

Türkiye’de para politikasındaki değişimin döviz rezervlerinin yeniden artırılmasına katkı sağlayabileceğini bildirdi.

Kredi derecelendirme kuruluşundan yapılan açıklamada, Nijerya ve Türkiye’deki seçimlerin ardında para politikası ayarlarında değişikliğe gittiği belirtilirken, “Bu da bizim görüşümüze göre, Döviz (FX) rezervlerini yeniden inşa etmelerine ve perakende döviz talebinin sınırlanmasına yardımcı olabilecek bir değişim” ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, “Aynı zamanda, her iki ekonomideki politika yapıcılar, yüksek enflasyon ve döviz oynaklığı ile uzun süre mücadele etmek zorunda kalabilir” değerlendirmesi yapıldı.

“Kredi koşulları, Macaristan, Polonya ve Romanya da dahil olmak üzere orta gelirli emtia ithal eden ekonomilerde daha yüksek faiz oranlarıyla da olsa istikrar kazanıyor.” ifadelerinin yer aldığı açıklamada, gelişen piyasalarda kredi koşullarının yüksek küresel enflasyon oranlarına rağmen ABD’nin parasal sıkılaştırma döngü sürecinin daha fazla netlik kazanması sayesinde iyileşme gösterdiğine işaret edildi.

Orta gelirli ekonomilerin Çin’den gelen yumuşama verilerine rağmen makroekonomik dayanıklılık gösterdiğine vurgu yapılan açıklamada “(Bu ekonomilerde) Mali alan yetersiz kalmaktadır. Yeni borçlanmaların maliyeti özellikle düşük kredi reytingine sahip ülkeler için iki yıl önce olduğundan daha yüksek seviyede” ifadeleri kullanıldı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

07 Temmuz 2023 Cuma

Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile mal ve hizmetlere uygulanan Katma Değer Vergisi’nde (KDV) artış yapıldı.

Katma Değer Vergisi’ne (KDV) artış yapılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.

Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına göre; mal ve hizmetlerde uygulanan yüzde 8’li̇k KDV di̇li̇mi̇ yüzde 10’a, yüzde 18’li̇k KDV di̇li̇mi̇ i̇se yüzde 20’ye çikarildi.

Buna göre, sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, islak mendi̇l, tuvalet kağidi, kağit havlu, kağit mendi̇l ve peçetede KDV orani yüzde 8’den yüzde 20’ye çikarildi.

Daha çok gidayi kapsayan yüzde 1’li̇k KDV di̇li̇mi̇nde deği̇şi̇kli̇k yapilmadi. Özel olarak ayri bi̇r vergi̇ orani beli̇rti̇lmemi̇ş olan ürünlerde KDV orani yüzde 18’den yüzde 20’ye yükselti̇ldi̇.

Ayni zamanda otomobi̇llerden KDV, yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseldi̇. Böylece yüzde 80 ÖTV’li̇ otomobi̇llerde ki̇ vergi̇ yüzde 112’den yüzde 116’ya çikti.

Benzi̇n, tütün, alkol ve elektroni̇k ci̇hazlarin KDV oranlari i̇se yüzde 20 oldu. Hazi̇ne ve Mali̇ye Bakanliği’nin yürütmesi̇nde, Katma Değer Vergi̇si̇ Kanunu, 10 temmuz 2023 tari̇hi̇nde yürürlüğe gi̇recek.

(Kaynak: BloombergHT.com )

07 Temmuz 2023 Cuma

Dış ticaret haddi Mayıs’ta geçen yılın aynı ayına göre 10,4 puan artarak 86,8 oldu.

İhracat birim değer endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,2, ithalat birim değer endeksi yüzde 13 azaldı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayına ilişkin dış ticaret endekslerini açıkladı.

Buna göre, ihracat birim değer endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,2 düştü. Endeks geçen yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 6,6 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2,5 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 11,8 ve yakıtlarda yüzde 38,2 gerildi.

İhracat miktar endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,8 yükseldi. Endeks geçen yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 14,6, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 6,5, yakıtlarda yüzde 47,5 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 13,4 değer kazandı.

İthalat birim değer endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13 geriledi. Endeks geçen yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 10,8, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 26,2, yakıtlarda yüzde 32,7 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 7,1 azaldı.

İthalat miktar endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,7 değer kazandı. Endeks geçen yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 80,8, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 3,6, yakıtlarda yüzde 13,9 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 38,6 arttı.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış veriler

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre, nisanda 133,2 olan ithalat miktar endeksi yüzde 0,3 artarak mayısta 133,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise, Mayıs 2022’de 120 olan ithalat miktar endeksi yüzde 16,7 artarak, Mayıs 2023’te 140’a çıktı.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; nisanda 133,2 olan ithalat miktar endeksi yüzde 0,3 artarak, bu yılın mayıs ayında 133,6’a yükseldi. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise geçen yılın mayıs ayında 120 olan ithalat miktar endeksi yüzde 16,7 artarak, bu yılın aynı ayında 140’a ulaştı.

İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve Mayıs 2022’de 76,4 olarak elde edilen dış ticaret haddi, 10,4 puan artarak bu yılın mayıs ayında 86,8 oldu.

(Kaynak: BloombergHT.com )

07 Temmuz 2023 Cuma

Küresel piyasalarda ABD tahvil getirilerinde yaşanan yükselişin yarattığı satış baskısı izlenirken, bugün açıklanacak ABD Haziran ayı istihdam verileri bekleniyor.

Dün ABD’de hisse senedi endekslerinde düşüş yaşandı. Dow Jones yüzde 1, S&P 500 yüzde 0,8, Nasdaq 100 yüzde 0,75 geriledi. Bu sabah vadeli işlemlerde kayıplar sürüyor.

Asya endeksleri de satıcılı. Japon Nikkei 225 yüzde 0,53, Hong Kong Hang Seng yüzde 1, Çin CSI 300 yüzde 0,55 ekside. Bloomberg Dolar Endeksi 1.234 puanda, yatay seyrediyor.

ABD’de tahvil getirileri hızlı yükseldi

ABD’de dün açıklanan haziran ayı ADP özel sektör istihdam verisinin 497 bin artışla ile 225 bin seviyesindeki beklentinin oldukça üzerinde açıklanmasının ardından enflasyon endişeleri
tırmanışa geçerken, tahvil getirileri de yükseldi.

Politika faiz artışlarına en hassas 2 yıllık ABD tahvillerinin getirisi bir ara 16 yılın en yüksek seviyesine ulaştıktan sonra yüzde 5’e yakın bir düzeyde kapandı. Bu sabah 07:07 itibarıyla işlemler yüzde 5’in hemen üzerinden gerçekleşiyor. 10 yıllık ABD tahvillerinin getirisi de iki günde 10 baz puanın üzerinde artarak yüzde 4’ün üzerine sıçradı.

Swap piyasalarında Fed’in 26 Temmuz’daki toplantısında faizi 25 baz puan artırması ve yıl sonunda kadar bir artış daha gerçekleştirmesi fiyatlandı.

Gözler bugün TSİ 15:30’da açıklanacak ABD Haziran ayı istihdam verilerinde olacak. Tarım dışı istihdamda 230 bin artış, işsizlik oranında yüzde 3,7’den yüzde 3,6’ya düşüş bekleniyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

06 Temmuz 2023 Perşembe

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomi programının üç temel bileşeninin, mali disiplinin tesisi, enflasyonun düşürülmesi için kademeli parasal sıkılaştırma ve yapısal reformlar olduğunu bildirdi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ekonomi programının üç temel bileşeni olduğunu dikkat çekti.

Şimşek söz konusu belişenleri şu şekilde özetledi:

Mali disiplinin yeniden tesis edilmesi; yani deprem etkisi hariç, bütçe açığının Maastricht kriterleri ile uyumlu bir seviyeye çekilmesi.

Enflasyonun orta vadede tek haneye düşürülmesi için kademeli parasal sıkılaştırma ve enflasyon hedefi ile uyumlu gelirler politikası.

Makro finansal istikrarı ve diğer tüm kazanımları kalıcı hale getirecek yapısal reformlar.

(Kaynak: BloombergHT.com )

06 Temmuz 2023 Perşembe

Altın yatırımcıların Fed tutanaklarında görülen şahin mesajlar değerlendirmesi ve Cuma günü yayımlanacak tarım dışı istihdam verisini beklemesiyle yatay seyretti.

Altın, yatırımcıların Fed’in son toplantı tutanaklarından gelen şahin sinyalleri değerlendirmesiyle yatay seyretti.

Spot altın ons başına 1.921 dolardan işlem görüyor. Ons altın ve bankalararası Dolar/TL kuru üzerinden hesaplanan gram altın ise 1.611 TL seviyesinden alıcı buluyor.

Fed’in 13-14 Haziran tarihli toplantısının Çarşamba günü yayımlanan tutanakları politika yapıcıların bu ay daha fazla sıkılaştırma yolunda ilerlemesiyle üyeler arasında faiz artışlarını duraklatma kararı konusunda bölünme olduğunu gösterdi.

Açıklamanın ardından ABD tahvil getirirleri yükselirken bu durum faiz getirisi olmayan değerli metal üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu.

Yatırımcıların önümüzdeki döneme ilişkin ekonominin sağlığı hakkında daha fazla bilgi için yaklaşan bilanço sezonu ve Cuma günü yayımlanacak tarım dışı istihdam verilerini takip edecekler.

(Kaynak: BloombergHT.com )