15 Eylül 2023 Cuma

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) reel sektör ve finansal sektör temsilcileri ve profesyonelleri ile gerçekleştirdiği Eylül ayı piyasa katılımcıları anketinde 12 ay sonrası TÜFE beklentisi yüzde 42,01’den yüzde 44,94’e yükseldi.

Piyasa katılımcıları gelecek 12 ay için enflasyon tahminini yüzde 44,94 seviyesine çıkardı.

Bir önceki ankette gelecek 12 ay için enflasyon tahmini yüzde 42,01 olarak belirlenmişti.

Eylül anketinde 12 ay için verilen tahmin anket tarihinin en yüksek verisi olarak kayıtlara geçti.

Katılımcıların cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 59,46 iken, bu anket döneminde yüzde 67,22 oldu.

24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise aynı anket dönemlerinde yüzde 22,54’ten yüzde 23,87’ye yükseldi.

Katılımcıların yıl sonu Dolar/TL kuru beklentisi bir önceki anket döneminde 29,82 TL iken, bu anket döneminde 30,14 TL oldu.

12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 34,58 TL iken, bu anket döneminde 37,26 TL olarak gerçekleşti.

Katılımcıların GSYH 2023 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 3,7 iken, bu anket döneminde yüzde 3,9’ya yükseldi.

GSYH 2024 yılı büyüme beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 4 iken, bu anket döneminde yüzde 3,8 olarak gerçekleşti.

(Kaynak: BloombergHT.com )

15 Eylül 2023 Cuma

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, üçüncü nükleer santral için Çin ile yürütülen müzakerelerde önemli mesafe alındığını söylerken, önümüzdeki birkaç ay içerisinde anlaşmanın sonuçlandırılabileceğini bildirdi. Bakan Bayraktar, Irak-Ceyhan boru hattının yakında tekrar faaliyete geçebileceğini söyledi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, nükleer santral konusunda Çin ile görüşmelerin ileri aşamaya geldiğine işaret etti.

Ankara’da gazetecilerle bir araya gelen Bayraktar, Körfez ülkeleriyle yapılan görüşmelerden, nükleer santral projelerine kadar bir dizi konuda soruları yanıtladı.

Bloomberg’in haberine göre, Bayraktar’ın toplantıda verdiği en yeni mesaj, Çin’le yürütülen 3. nükleer santral görüşmeleri hakkında oldu. Son olarak Çin Ulusal Enerji İdaresi Başkan Yardımcısı He Yang’ın geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği Ankara ziyaretiyle ilgili konuşan Bayraktar, uzun zamandır devam eden görüşmelerde son aşamaya gelindiğini söyledi.

Bayraktar, Kırklareli İğneada’da kurulması planlanan santralle ilgili olarak “Çok önemli bir noktaya geldik, önümüzdeki birkaç ay içerisinde bunu sonuçlandırmamız gerekiyor. Çünkü yine ilgilenen başka taraflar da var ve anlaşmanın belirli bir kısmı için zaten yeterince müzakere ettik ve oldukça yakınız” dedi. Taraflar arasında bazı farklılıkların olduğunu ancak bunların büyük olmadığını anlatan Bayraktar, “Dolayısıyla boşluğu doldurabilir ve Çin ile nükleer enerji programı için yakında bir anlaşma yapabiliriz” ifadelerini kullandı.

Nükleer enerji olmadan sadece Türkiye’nin değil, dünyanın geri kalanının da yüzyılın ortalarına kadar karbon nötrlüğüne ulaşamayacağını savunan Bayraktar, Akkuyu’daki ilk santralin inşaatına ilişkin de “İlk reaktörü, ana inşaat işlerini tamamladık ama bildiğiniz gibi burası dünyadaki en büyük nükleer şantiye. Bu santralden yaklaşık 4,8 GW elektrik üretebileceğiz.” dedi.

Sinop’ta planlanan 2. santral için de Ruslarla görüşmelerin sürdüğünü, aynı zamanda Güney Kore ile de temasların olduğunu anımsatan Bayraktar, Türkiye’nin bu konuda önceliğinin daha fazla teknoloji transferi olduğunun altını çizdi.

Uzun vadeli enerji planlarına göre Türkiye’de 20 GW üzerinde nükleer enerji santraline ihtiyacı olduğunun altını çizen Bayraktar, küçük modüler reaktörler (SMR) hakkında da bazı ülkelerle görüşmelerin sürdüğüne değindi. Bayraktar, bu kapsamda 5 GW’lık küçük modüler reaktörlerin sisteme dahil edilebileceğini kaydetti.

Irak’a karşı dava

Bloomberg’in haberine göre, Bayraktar’a yöneltilen sorular arasında üzerinde durulan bir diğer konu da Irak-Ceyhan petrol boru hattındaki son durum ve hattın ne zaman tekrar açılacağı oldu. 6 Şubat’ta meydana gelen deprem ve hemen arkasından yaşanan sel felaketinin hatta zarar verdiğini, ardından hasar tespit, bakım ve onarım çalışmalarına başlandığını söyleyen Bayraktar, hattaki hasar tespit çalışmalarının Bağdat’ın ileride ek tazminat talebinde bulunması durumunda Türkiye’nin kendisini yasal olarak savunabilmesi açısından önem taşıdığını söyledi. Bayraktar, Irak’la bu konudaki müzakerelerin de sürdüğünü ifade etti.

Irak’ın tahkim davası sonucunda Türkiye mart ayında yaklaşık 1,5 milyar dolarlık tazminata mahkum edilmiş, ardından hattan akış kesilmişti. Irak’ın, tahkim kararının uygulanması için ABD mahkemesine başvurduğunu anımsatan Bayraktar, Türkiye’nin yaklaşık 950 milyon dolar olarak hesaplanan alacakları için benzer bir yola başvurabileceğini söyledi.

Türkiye’nin bunun yanı sıra Paris merkezli uluslararası tahkim mahkemesinde de bir iptal başvurusu yaptığını bildiren Bakan Bayraktar, “İki komşu ülke olarak oturup dostane bir çözüm bulmamız gerekiyor” dedi. Bayraktar, hattın çalışmadığı döneme ilişkin bir rapor hazırlandığını da anlatırken, “Ancak boru hattı faaliyete geçecektir. Teknik olarak aşağı yukarı hazır ve yakında faaliyete başlayacağız” diye ekledi. Bayraktar, buna karşılık hattın açılışıyla ilgili net tarih vermedi.

“BAE ile hidrojeni görüştük”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temmuz ayında gerçekleştirdiği Körfez turunun ardından, Birleşik Arap Emirlikleri ile 51 milyar dolarlık anlaşmalar imza altına alınmıştı. Bu anlaşmaların 30 milyar dolara yakın kısmı enerji alanına odaklanıyor.

Körfez ülkelerinin Türkiye’nin enerji dönüşüm projelerine ilgi gösterdiklerini belirten Bayraktar, Türkiye’nin yıllık 3,5 GW güneş, 1,5 GW rüzgar enerjisi üretim hedefi olduğuna işaret etti.

Hidrojenin büyük bir enerji kaynağı olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Türkiye yeşil seçenekler sunma konusunda büyük bir potansiyele sahip çünkü güneş ve rüzgar konusunda büyük bir potansiyelimiz var. BAE ile görüştüğümüz projelerden biri de ağırlıklı olarak rüzgar enerjisinden hidrojen üretmekti.” dedi.

Bayraktar, bu çerçevede Abu Dabi Kalkınma Fonu (ADQ) ve bazı Avrupalı şirketlerle karşılıklı yarar temelinde temasların devam ettiğini dile getirdi. Bakan Bayraktar ayrıca, enerji verimliliği konusunda da bakanlık olarak uzun dönem perspektifli bir eylem planı hazırladıklarını, bu yılın sonunda planı kamuoyuna açıklayacaklarını bildirdi.

Deniz rüzgarında da BAE teması

Bloomberg’in haberine göre, Türkiye’nin 2035’e kadarki planlarında 5 bin megavatt açık deniz rüzgarı enerjisine ihtiyacı olduğuna işaret eden Bayraktar, bu konunun da BAE ile görüşülen projelerden biri olduğuna dikkat çekti. Bakan Bayraktar, “Bu konuda bir anlaşmaya varabiliriz ve bu, Türkiye açık deniz rüzgar enerjisi üretimi için bir ilk proje olacak.” dedi.

Bayraktar, BAE’nin ilgilendiği bir diğer konunun Türkiye’nin gaz merkezi projesi olduğunu anlatırken, başka ülkelerin de bu konuda farklı roller üstlenebileceklerini dile getirdi.

“Erdoğan Netanyahu ile görüşecek”

İsrail ile Türkiye arasında ilişkilerin normalleşmesi yönünde son dönemde bir dizi adım atıldı. Enerji odaklı görüşmelerin sonuncusu Temmuz ayında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Türkiye ziyaretiyle yapılacaktı. Ancak ziyaret, Netanyahu’nun rahatsızlığı nedeniyle ertelenmişti.

Bakan Bayraktar, Netanyahu ile Erdoğan arasındaki görüşmemin BM zirvesi marjında önümüzdeki hafta New York’ta yapılabileceğini söyledi. Bayraktar, Türkiye’nin İsrail gazının alımı ve Avrupa’ya iletimi konusunda ortaklıklara hazır olduğunu ifade etti. Bayraktar, “Neden hala İsrail’den Türkiye’ye boru hattını tartışıyoruz? Ekonomik olarak çok daha uygulanabilir, kolayca sermaye çekebilirsiniz” değerlendirmesini yaptı.

“Sakarya’dan günlük 2 milyon metreküp”

Bakan Bayraktar’a Türkiye’nin ilk doğalgaz keşif sahası olan Sakarya gaz sahasındaki çalışmaların durumu ve sahadan günlük üretim kapasitesi de sorulan sorular arasındaydı.

Bugün itibarıyla sahada günde 2 milyon metreküp gaz üretildiğini belirten Bayraktar, yıl içerisinde rakamın 10 milyona çıkacağını, sonraki aşamada ise hedefin 40 milyon metreküp olduğunu söyledi.

“Daha makul fiyatlarla gaz istiyoruz”

Enerji Bakanı’nın ajandasındaki son konu da Rus gazında indirim oldu. Türkiye’nin geçen yıl gaz ithalatı için 38 milyar dolar ödeme yaptığını, bunun da yüzde 40’ında muhatabın Rusya olduğunu belirten Bayraktar, “Bizim gazdan beklentimiz, önümüzdeki yıllarda Türkiye pazarına daha makul fiyatlarla gaz tedarik etmek. Türkiye pazarına her zaman güvenilir bir tedarikçi oldular ve Türkiye de Rusya’nın tedariki için her zaman iyi bir müşteri, güvenilir, iyi bir tüketici oldu.” dedi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

14 Eylül 2023 Perşembe

Küresel piyasalarda dikkatler Avrupa Merkez Bankası’nın faiz kararına çevrilirken, piyasa aktörleri tahminler konusunda ikiye bölündü.

Piyasalar Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) faiz kararına odaklandı.

Bankanın 2024 için TÜFE’yi yüzde 3’ün üzerinde öngördüğü haberi üzerine faiz kararı bıçak sırtı bir hale geldi.

Bloomberg anketine katılan 34 ekonomist AMB’nin pas geçmesini beklerken 32’si faiz artışı öngörüyor. AMB’nin faiz kararı veren Yönetim Konseyi’nin üyelerinden gelen son açıklamalar da konseyin çok net bir şekilde ikiye bölündüğünü ortaya koyuyor.

Portekizli üye Mario Centeno faiz artışlarının ekonomiye zarar vereceği açıklamasına karşı Slovakyalı üye Peter Kazimir yüzde 2 hedefine bir başka faiz artışı olmadan ulaşamayacaklarını belirtmişti. Başkan Christine Lagarde ise karar hakkında herhangi bir ipucu vermedi.

Bloomberg Economics Ekonomistleri David Powell ve Maeva Cousin baz senaryolarının faiz artışı olduğunu belirtse de bunun güçlü bir ihtimal olmadığını kabul ediyor.

Ekonomistler “Ekonomik yavaşlama, çekirdek enflasyon patikasında aşağı yönlü dönüş, ABD’de faiz artış döngüsünün sona erme ihtimali ve Çin dayanıklılığı üzerindeki endişeler Yönetim Konseyi’ni faizleri sabit tutmaya ikna edebilir” yorumunu yapıyor.

Bankanın faiz kararına ek olarak açıklayacağı ve 2025’i de kapsayacak projeksiyonlar gelecek faiz patikası hakkında yatırımcılara ipuçları verecek. Bloomberg’in 1-6 Eylül arasında düzenlediği ankete katılan ekonomistlerin yüzde 84’ü daha önce yüzde 1,5 olarak açıklanan AMB 2024 Euro Bölgesi büyüme tahmininin aşağı yönlü revize edileceğini düşünüyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

13 Eylül 2023 Çarşamba

Dünyanın en büyük yatırım şirketlerinden BlackRock ve Amundi’nin tepe yöneticileri ABD’de piyasada oluşan iyimser havaya karşı uyararak resesyon riskinin arttığının altını çizdi.

Dünyanın en büyük varlık yönetim şirketleri, hükümet yetkilileri ve giderek artan sayıda yatırımcıdan gelen Fed’in faiz artırımının ekonomiye önemli ölçüde zarar vermeyeceğine dair görüş belirtmesine rağmen, ABD’de resesyon riskinin arttığı konusunda uyardı.

BlackRock ve Amundi’nin üst düzey fon yöneticileri Financial Times’a, ABD ekonomisinin Fed’in agresif parasal sıkılaştırması karşısında büyük ölçüde dirençli göründüğünü, ancak artık özellikle işgücü piyasasında çatlakların ortaya çıktığını söyledi.

2,1 trilyon doları yöneten Amundi’nin yatırım sorumlusu Vincent Mortier, “Bizim için resesyon olasılığı çok yüksek. Asıl soru ne kadar derin ve ne kadar uzun süreceği olacak. Biz piyasada oluşan fikir birliğinden ziyade ABD’deki dinamiklerden endişe duyuyoruz” ifadelerini kullanarak, daralmanın bu yılın sonunda veya gelecek yılın başında gerçekleşmesini beklediğini belirtti.

9,4 trilyon doları yöneten BlackRock’un Küresel Sabit Getirili Varlıklardan Sorumlu Yatırım Başkanı Rick Rieder da, son haftalarda ABD ekonomisinin durumu hakkında daha karamsar hale geldiğini söyledi.

• ABD’DE ENFLASYON AĞUSTOS’TA BEKLENTİYİ AŞTI

“Yavaşlama çoktan başladı”

Rieder, ülkenin ciddi bir resesyon riskinden sıyrıldığını düşündüğünü ancak yavaşlamanın çoktan başladığını söyledi.

Rieder mevcut durumla ilgili, “Ekonomi konusunda oldukça heyecanlıydık. Ama ironik bir şekilde, insanların resesyonu görmezden geldiğini düşündüğümde şimdi aslında bazı somut yavaşlama işaretleri gördüğümüzü düşünüyorum. Resesyonun yok sayılabileceğini sanmıyorum” değerlendirmesinde bulundu.

Her iki şirket de Fed’in faiz artırımını çoktan bitirmiş olabileceği ve tahvillerin ekonominin zayıfladığı dönemde iyi bir performans göstereceği düşüncesiyle portföylerinde göstergelerinin önerdiğinden daha yüklü miktarda ABD devlet tahvili pozisyonuna sahipler.

Piyasa büyük oranda “yumuşak iniş” bekliyor

Yöneticilerin uyarıları, piyasanın büyük kısmının, Fed’in ekonomiyi resesyona sokmadan enflasyonu düşürdüğü senaryoyu tarif eden “yumuşak iniş” beklediği bir dönemde geldi.

Öte yandan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen hafta sonu yumuşak bir inişin mümkün olduğuna giderek daha fazla güvendiğini açıklamıştı.

• EKONOMİSTLERE GÖRE FED’İN FAİZ ARTIŞLARI BİTTİ

Yatırım bankası Goldman Sachs da bu ayın başlarında ABD için önümüzdeki 12 ayda başlayan resesyon olasılığını azaltmıştı.

Bank of America’nın küresel fon yöneticileri arasında gerçekleştirilen ve Salı günü yayımlanan anketi ise katılımcıların dörtte üçünün küresel ekonomi için ya yumuşak iniş ya da hiç gerileme beklemediğini gösterdi. Bu rakam Haziran ayında yüzde 68 olmuştu.

Yatırımcıların yükseliş beklentileri vadeli işlem piyasasına da yansımaya başladı. Yatırımcılar bu yılın başlarında, Fed’in resesyon karşısında para politikasını gevşetmek zorunda kalacağını tahmin ederek 2023’te faizlerde büyük indirimleri yapılacağı yönünde pozisyon almışlardı.

Beklenen faiz indirimi son aylarda büyük ölçüde gelecek yılın ortasına ertelenmişti.

İşsizlik verisi resesyon beklentilerini güçlendirdi

Hem Mortier hem de Rieder, yavaşlamanın kanıtı olarak yakın zamanda işgücü piyasasında gözlenen çatırdamaya işaret etti. İşsizlik Ağustos’ta ekonomistlerin beklentilerini aşarak yüzde 3,8’e yükselmişti. Eklenen iş sayısı tahminlerden yüksek olsa da önceki iyi aya ait toplamlar aşağı yönlü revize edildi.

“İlk kez işgücünde gözle görülür bir gevşeklik var” diyen Rieder, daha fazla faiz artırımının giderek olası görünmemesi nedeniyle şu anda sunulan nispeten yüksek tahvil getirilerinin caiz göründüğünü belirtti.

“ABD’li tüketici tükendi”

Mortier de daha zayıf bir iş piyasasının, şirketlerin pazar payı için rekabet etmek amacıyla fiyatları düşürmesi nedeniyle kurumsal marjlar üzerinde baskı oluşturacağını ve tüketici talebini olumsuz etkileyeceğinin altını çizerek, “ABD’li tüketici tükendi” ifadesini kullandı.

Bununla birlikte şirketlerin nakit rezervlerini tüketmesi ve daha yüksek faizler üzerinden yeniden finansmana ihtiyaç duyması nedeniyle kurumsal bilançoların daha da gerginleşeceğini düşünen Mortier, “Yakında yeniden finansmanda oluşan bir duvara doğru ilerliyoruz” dedi.

Amundi’nin yatırım sorumlusu ABD’li yetkililerin ekonomiye desteği artırma olanağını sınırlayan yüksek düzeydeki kamu borcuna da dikkat çekti.

(Kaynak: BloombergHT.com )