15 Eylül 2023 Cuma
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, üçüncü nükleer santral için Çin ile yürütülen müzakerelerde önemli mesafe alındığını söylerken, önümüzdeki birkaç ay içerisinde anlaşmanın sonuçlandırılabileceğini bildirdi. Bakan Bayraktar, Irak-Ceyhan boru hattının yakında tekrar faaliyete geçebileceğini söyledi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, nükleer santral konusunda Çin ile görüşmelerin ileri aşamaya geldiğine işaret etti.
Ankara’da gazetecilerle bir araya gelen Bayraktar, Körfez ülkeleriyle yapılan görüşmelerden, nükleer santral projelerine kadar bir dizi konuda soruları yanıtladı.
Bloomberg’in haberine göre, Bayraktar’ın toplantıda verdiği en yeni mesaj, Çin’le yürütülen 3. nükleer santral görüşmeleri hakkında oldu. Son olarak Çin Ulusal Enerji İdaresi Başkan Yardımcısı He Yang’ın geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği Ankara ziyaretiyle ilgili konuşan Bayraktar, uzun zamandır devam eden görüşmelerde son aşamaya gelindiğini söyledi.
Bayraktar, Kırklareli İğneada’da kurulması planlanan santralle ilgili olarak “Çok önemli bir noktaya geldik, önümüzdeki birkaç ay içerisinde bunu sonuçlandırmamız gerekiyor. Çünkü yine ilgilenen başka taraflar da var ve anlaşmanın belirli bir kısmı için zaten yeterince müzakere ettik ve oldukça yakınız” dedi. Taraflar arasında bazı farklılıkların olduğunu ancak bunların büyük olmadığını anlatan Bayraktar, “Dolayısıyla boşluğu doldurabilir ve Çin ile nükleer enerji programı için yakında bir anlaşma yapabiliriz” ifadelerini kullandı.
Nükleer enerji olmadan sadece Türkiye’nin değil, dünyanın geri kalanının da yüzyılın ortalarına kadar karbon nötrlüğüne ulaşamayacağını savunan Bayraktar, Akkuyu’daki ilk santralin inşaatına ilişkin de “İlk reaktörü, ana inşaat işlerini tamamladık ama bildiğiniz gibi burası dünyadaki en büyük nükleer şantiye. Bu santralden yaklaşık 4,8 GW elektrik üretebileceğiz.” dedi.
Sinop’ta planlanan 2. santral için de Ruslarla görüşmelerin sürdüğünü, aynı zamanda Güney Kore ile de temasların olduğunu anımsatan Bayraktar, Türkiye’nin bu konuda önceliğinin daha fazla teknoloji transferi olduğunun altını çizdi.
Uzun vadeli enerji planlarına göre Türkiye’de 20 GW üzerinde nükleer enerji santraline ihtiyacı olduğunun altını çizen Bayraktar, küçük modüler reaktörler (SMR) hakkında da bazı ülkelerle görüşmelerin sürdüğüne değindi. Bayraktar, bu kapsamda 5 GW’lık küçük modüler reaktörlerin sisteme dahil edilebileceğini kaydetti.
Irak’a karşı dava
Bloomberg’in haberine göre, Bayraktar’a yöneltilen sorular arasında üzerinde durulan bir diğer konu da Irak-Ceyhan petrol boru hattındaki son durum ve hattın ne zaman tekrar açılacağı oldu. 6 Şubat’ta meydana gelen deprem ve hemen arkasından yaşanan sel felaketinin hatta zarar verdiğini, ardından hasar tespit, bakım ve onarım çalışmalarına başlandığını söyleyen Bayraktar, hattaki hasar tespit çalışmalarının Bağdat’ın ileride ek tazminat talebinde bulunması durumunda Türkiye’nin kendisini yasal olarak savunabilmesi açısından önem taşıdığını söyledi. Bayraktar, Irak’la bu konudaki müzakerelerin de sürdüğünü ifade etti.
Irak’ın tahkim davası sonucunda Türkiye mart ayında yaklaşık 1,5 milyar dolarlık tazminata mahkum edilmiş, ardından hattan akış kesilmişti. Irak’ın, tahkim kararının uygulanması için ABD mahkemesine başvurduğunu anımsatan Bayraktar, Türkiye’nin yaklaşık 950 milyon dolar olarak hesaplanan alacakları için benzer bir yola başvurabileceğini söyledi.
Türkiye’nin bunun yanı sıra Paris merkezli uluslararası tahkim mahkemesinde de bir iptal başvurusu yaptığını bildiren Bakan Bayraktar, “İki komşu ülke olarak oturup dostane bir çözüm bulmamız gerekiyor” dedi. Bayraktar, hattın çalışmadığı döneme ilişkin bir rapor hazırlandığını da anlatırken, “Ancak boru hattı faaliyete geçecektir. Teknik olarak aşağı yukarı hazır ve yakında faaliyete başlayacağız” diye ekledi. Bayraktar, buna karşılık hattın açılışıyla ilgili net tarih vermedi.
“BAE ile hidrojeni görüştük”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temmuz ayında gerçekleştirdiği Körfez turunun ardından, Birleşik Arap Emirlikleri ile 51 milyar dolarlık anlaşmalar imza altına alınmıştı. Bu anlaşmaların 30 milyar dolara yakın kısmı enerji alanına odaklanıyor.
Körfez ülkelerinin Türkiye’nin enerji dönüşüm projelerine ilgi gösterdiklerini belirten Bayraktar, Türkiye’nin yıllık 3,5 GW güneş, 1,5 GW rüzgar enerjisi üretim hedefi olduğuna işaret etti.
Hidrojenin büyük bir enerji kaynağı olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Türkiye yeşil seçenekler sunma konusunda büyük bir potansiyele sahip çünkü güneş ve rüzgar konusunda büyük bir potansiyelimiz var. BAE ile görüştüğümüz projelerden biri de ağırlıklı olarak rüzgar enerjisinden hidrojen üretmekti.” dedi.
Bayraktar, bu çerçevede Abu Dabi Kalkınma Fonu (ADQ) ve bazı Avrupalı şirketlerle karşılıklı yarar temelinde temasların devam ettiğini dile getirdi. Bakan Bayraktar ayrıca, enerji verimliliği konusunda da bakanlık olarak uzun dönem perspektifli bir eylem planı hazırladıklarını, bu yılın sonunda planı kamuoyuna açıklayacaklarını bildirdi.
Deniz rüzgarında da BAE teması
Bloomberg’in haberine göre, Türkiye’nin 2035’e kadarki planlarında 5 bin megavatt açık deniz rüzgarı enerjisine ihtiyacı olduğuna işaret eden Bayraktar, bu konunun da BAE ile görüşülen projelerden biri olduğuna dikkat çekti. Bakan Bayraktar, “Bu konuda bir anlaşmaya varabiliriz ve bu, Türkiye açık deniz rüzgar enerjisi üretimi için bir ilk proje olacak.” dedi.
Bayraktar, BAE’nin ilgilendiği bir diğer konunun Türkiye’nin gaz merkezi projesi olduğunu anlatırken, başka ülkelerin de bu konuda farklı roller üstlenebileceklerini dile getirdi.
“Erdoğan Netanyahu ile görüşecek”
İsrail ile Türkiye arasında ilişkilerin normalleşmesi yönünde son dönemde bir dizi adım atıldı. Enerji odaklı görüşmelerin sonuncusu Temmuz ayında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Türkiye ziyaretiyle yapılacaktı. Ancak ziyaret, Netanyahu’nun rahatsızlığı nedeniyle ertelenmişti.
Bakan Bayraktar, Netanyahu ile Erdoğan arasındaki görüşmemin BM zirvesi marjında önümüzdeki hafta New York’ta yapılabileceğini söyledi. Bayraktar, Türkiye’nin İsrail gazının alımı ve Avrupa’ya iletimi konusunda ortaklıklara hazır olduğunu ifade etti. Bayraktar, “Neden hala İsrail’den Türkiye’ye boru hattını tartışıyoruz? Ekonomik olarak çok daha uygulanabilir, kolayca sermaye çekebilirsiniz” değerlendirmesini yaptı.
“Sakarya’dan günlük 2 milyon metreküp”
Bakan Bayraktar’a Türkiye’nin ilk doğalgaz keşif sahası olan Sakarya gaz sahasındaki çalışmaların durumu ve sahadan günlük üretim kapasitesi de sorulan sorular arasındaydı.
Bugün itibarıyla sahada günde 2 milyon metreküp gaz üretildiğini belirten Bayraktar, yıl içerisinde rakamın 10 milyona çıkacağını, sonraki aşamada ise hedefin 40 milyon metreküp olduğunu söyledi.
“Daha makul fiyatlarla gaz istiyoruz”
Enerji Bakanı’nın ajandasındaki son konu da Rus gazında indirim oldu. Türkiye’nin geçen yıl gaz ithalatı için 38 milyar dolar ödeme yaptığını, bunun da yüzde 40’ında muhatabın Rusya olduğunu belirten Bayraktar, “Bizim gazdan beklentimiz, önümüzdeki yıllarda Türkiye pazarına daha makul fiyatlarla gaz tedarik etmek. Türkiye pazarına her zaman güvenilir bir tedarikçi oldular ve Türkiye de Rusya’nın tedariki için her zaman iyi bir müşteri, güvenilir, iyi bir tüketici oldu.” dedi.
