13 Aralık 2022 Salı
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), küresel petrol üretiminin Kasım’da önceki aya göre günlük 43 bin varil artarak yaklaşık 101 milyon 500 bin varile yükseldiğini bildirdi.
OPEC aylık petrol piyasası raporuna göre, grubun günlük ham petrol üretimi kasımda önceki aya göre 744 bin varil azalarak 28 milyon 830 bin varil oldu.
OPEC’in küresel petrol üretimindeki payı ise yüzde 28,4 olarak kayıtlara geçti.
Bu dönemde, OPEC içinde ham petrol üretimi en çok Nijerya’da arttı. Suudi Arabistan ise ham petrol üretiminin en fazla gerilediği ülke oldu.
Günlük üretim, kasımda önceki aya göre Nijerya’da 92 bin varil artarken, Suudi Arabistan’da 404 bin varil geriledi.
Aynı dönemde, OPEC dışı ülkelerde günlük petrol üretimi ise yaklaşık 800 bin varil artarak 72 milyon 700 bin varil oldu.
Bu kapsamda, küresel petrol arzı kasımda önceki aya göre günlük 43 bin varil artışla yaklaşık 101 milyon 500 bin varile yükseldi ve geçen yılki seviyenin yaklaşık 3 milyon 200 bin varil üzerinde gerçekleşti.
Küresel petrol talebi öngörüsü
Rapora göre, küresel petrol talebinin bu yıl 99 milyon 560 bin varil seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu yıl, günlük küresel petrol talebinin 46 milyon 200 bin varili OECD bölgesinden gelirken, 53 milyon 360 bin varilinin OECD dışı ülkelerden kaynaklanacağı öngörülüyor.
Küresel petrol talebinin gelecek yıl ise bu yıla kıyasla günlük 2 milyon 250 bin varil artarak yaklaşık 101 milyon 800 bin varile ulaşması bekleniyor. Bu artışta, jeopolitik gelişmelerin ve Çin’de Kovid-19 salgınının kontrol altına alınmasının etkili olacağı değerlendiriliyor.
Talebin OECD bölgesinde bu yıla göre 330 bin varil artarak 46 milyon 530 bin varil, OECD dışı ülkelerde ise 1 milyon 910 bin varil artarak 55 milyon 270 bin varil olacağı hesaplanıyor.
12 Aralık 2022 Pazartesi
On iki aylık dönemde yatırım ve emeklilik fonları BIST 30 ve BIST 100’den fazla getiri sağlamış oldular.
Salgın döneminden sonra TL ve Dolar bazında yükselişiyle dikkat çeken Borsaya katılım ve ilgi de sürerken; on iki ayda 650 bin üzerinde yeni yatırımcı girişi görüldü. Yüksek enflasyon ortamında, getiri arayan tasarruf sahipleri Borsa İstanbul’a yönelirken, son 1 yılda yatırımcı sayısı 1 milyon arttı. 2020 yılının Mart ayında 1,3 milyon olan yatırımcısı sayısı sadece son 2 yılda 1,3 milyon adet yükseldi.
BIST 100 Endeksi, TÜİK’in “finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları” Kasım sıralamasında TÜFE indirgenmiş olarak aylık yüzde 18,48 getiri ile açık ara pozitif tarafta yer alan yatırım aracı oldu. 3 aylık, 6 aylık ve 1 yıllık getirilere bakıldığında da; 2022’de hem dolar hem de TL bazında belirgin yükselen BIST 100 , reel getirilerde diğer alternatiflere fark atmaya devam etti. Endeks, TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 46,71 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu.
TEFAS verilerine göre de Kasım sonu itibarı ile; 375 BES-OKS fonundan 129 adedi, yıllık yüzde 84,39’luk enflasyonun üzerinde getiri sağladı. En yüksek getiri sağlayan fonlar içerisinde yerli hisse tipi ve ağırlıklı fonlar ezici çoğunlukla öne çıkmaya devam ettiler. Keza TEFAS’ta verileri yer alan 26 hisse türü fonun son 1 yıldaki getirilerinin aritmetik ortalaması yüzde 176,95 olurken, bu fonların getirileri yüzde 93 ile yüzde 234 arasında değişim gösterdi.
Yatırım fonları perspektifiyle TEFAS’a Kasım 2021 ve Kasım 2022 arasında bakıldığında ise “hisse senedi şemsiye fonu” türündeki yerli hisse ağırlıklı 66 fonun getirisinin aritmetik ortalaması da yüzde 178,64 oldu.
Böylelikle bu dönemde yatırım ve emeklilik fonları BIST 30 ve BIST 100’den fazla getiri sağlamış oldular.
ÇAĞLAR KUZLUKLUOĞLU/BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
12 Aralık 2022 Pazartesi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre cari denge Ekim’de 359 milyon dolar açık verdi. Cari dengede aylık olarak yılın en düşük seviyesi görülürken, Ekim açığıyla birlikte cari denge 12. ay üst üste aylık açık vermiş oldu. Yıllık cari açık ise 43,5 milyar dolarla 2018’den bu yana en yüksek seviyesine çıktı.
Türkiye ekonomisinde cari açık serisi Ekim ayında da devam etti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, Ekim ayında cari denge 359 milyon dolar açık verdi. Böylelikle aylık cari açık serisi 12. aya ulaştı.
Bloomberg anketinde beklenti açığın 1,6 milyar dolar olması yönündeydi. Ekonomist Haluk Bürümcekçi’nin değerlendirmesine göre, tahminlerdeki sapma büyük ölçüde turizm gelirinin Ekim’de 5,5 milyar dolar ile beklentilerin üzerinde ve Ağustos hariç tüm yaz aylarından yüksek açıklanmasından kaynaklandı.
Yıllıklandırılmış cari açık ise 43,5 milyar dolar olarak kaydedildi. Bu, 2018’den bu yana kaydedilen en yüksek yıllıklandırılmış cari açık oldu.
Ocak-Ekim döneminde ise cari açık 38,2 milyar dolar oldu.
Çekirdek cari denge Ekim’de 8,64 milyar dolar fazla verdi. TCMB verilerine göre, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 6,46 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Hizmetler dengesi kaynaklı girişler 6,7 milyar dolar olurken bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler 5,2 milyar dolar oldu.
Net hata noksan girişi devam etti
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler Ekim’de 743 milyon dolar olarak kaydedildi.
Portföy yatırımları bu dönemde 302 milyon dolar tutarında net giriş kaydetti. Aynı dönemde resmi rezervlerde 5,06 milyar dolarlık artış izlendi.
Net hata noksan girişi ise Ekim ayında da devam etti. TCMB verilerine göre net hata noksan girişi Ekim’de 660 milyon dolar oldu. Ocak-Ekim döneminde net hata noksan girişi 21 milyar dolar olarak kaydedildi.
