19 Mayıs 2023 Cuma
Petrol, ABD’nin borç temerrüdünü önleyeceğine dair iyimserlikle bir aydan uzun süredir ilk haftalık yükselişine yöneldi.
ABD ham petrolü varil başına 72 doların üzerine çıktı ve hafta boyunca yaklaşık yüzde 3 yükseldi. Meclis Başkanı Kevin McCarthy, müzakerecilerin bu hafta sonu en kısa sürede prensipte bir anlaşmaya varabileceklerini söyledi. Bazı Asyalı rafinerilerin ham petrol alımları, piyasadaki yükseliş hissini artırdı.
Çin’in cansız ekonomik toparlanması ve Fed’in parasal sıkılaştırması görünümü baskıladığından, ham petrol bu yıl hala yüzde 10 aşağıda. Fed yetkilileri, piyasaya bir miktar belirsizlik yayarak, gelecek ayki toplantılarında faiz oranlarını artırıp artırmama ya da ara verme konusunda giderek daha fazla bölünmüş görünüyorlar.
IG Asia Pte’nin piyasa stratejisti Yeap Jun Rong, “Petrol fiyatları daha geniş risk ortamından ipucu alıyor gibi görünüyor” dedi. Rong, borç tavanı görüşmeleri, ülkenin stratejik rezervlerini yenileme planı hakkındaki iyimserliğin vadeli işlemlere destek sağlayabileceğini de sözlerine ekledi.
Kanada’nın en çok enerji üreten eyaleti olan Alberta’da orman yangınları, üretimi kesintiye uğratarak ve piyasaya bir miktar sıkılık ekleyerek devam etti. Rystad Energy, alevler nedeniyle günde yaklaşık 240 bin varil petrolün kapatıldığını tahmin ediyor.
18 Mayıs 2023 Perşembe
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy, borç limiti müzakerelerinde bu hafta sonu prensipte bir anlaşmaya varılabileceğini ve gelecek hafta Temsilciler Meclisi’nde oylanabileceğini ifade etti.
McCarthy, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, borç limiti konusunda bir anlaşma zemini gördüğünü söyledi.
Bir hafta öncesine kıyasla çok daha iyi bir konumda olunduğuna inandığını aktaran McCarthy, konunun profesyonel şekilde görüşüldüğünü dile getirdi.
McCarthy, ABD’nin tarihi bir temerrüde düşmesini önlemek için Temsilciler Meclisi’nin, kendisinin ve ABD Başkanı Joe Biden’ın atadığı müzakereciler tarafından varılan anlaşmayı gelecek hafta oylamasının gerekeceğini vurguladı.
Prensipte bir anlaşmanın sağlanmasının bu hafta sonu mümkün olduğuna işaret eden McCarthy, müzakerecilerin harcama kesintilerinin miktarını ve borç tavanı artışının veya askıya alınmasının boyutunu ve süresini görüştüğünü kaydetti.
Yellen 1 Haziran tarihini vermişti
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, hafta başında borç limitine ilişkin güncel bilgileri paylaşmak amacıyla McCarthy’ye gönderdiği mektupta, borç limitinin 1 Haziran’a kadar artırılmaması veya askıya alınmaması halinde ülkenin nakit sıkıntısı çekebileceği uyarısında bulunmuştu.
Yellen, borç limitinin askıya alınması veya artırılması için son dakikaya kadar beklemenin işletme ve Tüketici Güvenine ciddi zararlar verebileceğini, vergi mükellefleri için kısa vadeli borçlanma maliyetlerini artırabileceğini ve ABD’nin kredi notunu olumsuz etkileyebileceğini bildirmişti.
ABD Başkanı Joe Biden ise borç limitini görüşmek üzere Kongre liderleriyle bu hafta tekrar bir araya gelmişti.
Borç limiti açmazı
ABD’de federal hükümet, temerrüde yol açabilecek 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşmış bulunuyor.
Borç limiti ya da borç tavanı, “ABD hükümetinin borçlarını ödemek için ödünç alabileceği para miktarının üst sınırı” anlamına geliyor.
Temsilciler Meclisinde çoğunluğu elinde bulunduran Cumhuriyetçiler, borç limiti müzakerelerinde önemli harcama kesintilerinden yana tavır sergiliyor. Demokratlar ise borç limitinin artırılmasında ısrarcı oluyor ve Cumhuriyetçilerin belirli harcamaları kısma önerilerini geri çeviriyor.
Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasında açmaz haline gelen borç limiti konusunun piyasaları sarsmasından endişe duyuluyor. ABD’de resesyon beklentileri artarken, iki partinin borç limiti üzerindeki hesaplaşması her zamankinden daha fazla risk taşıyor.
18 Mayıs 2023 Perşembe
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) nakit avans ve kredili mevduat hesabı kredilerine yönelik menkul kıymet tesisi sınırlamasında 15 bin liranın üzerini dikkate alacağını ifade etti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bankalara gönderdiği yeni uygulama talimatında nakit avans, kredili mevduat hesabı ve kartla yapılan kuyum harcamalarıyla ilgili menkul kıymet düzenlemesinde sınır belirledi.
Yeni uygulama talimatına göre nakit avans, kredili mevduat hesabı ve kartla yapılan kuyum harcamalarında 15 bin TL’ye kadar olan kısım menkul kıymet yükümlülüğü kapsamına girmeyecek.
Talimata göre nakit avans ve kuyum harcamalarında 15 bin TL’lik istisna için kart limitinin 50 bin TL’nin üzerinde olması gerekecek.
TCMB, seçimlerden hemen sonra gönderdiği talimatla bu ürünler için de menkul kıymet düzenlemesi yükümlülüğü getirmişti. TCMB’nin bu talimatının ardından bankalarda nakit avanslar ve kredili mevduat hesaplarına sınırlama getirilmişti.
Yüzde 30’luk menkul kıymet tesisi şartı getirilmişti
TCMB’nin 16 Mayıs’ta yaptığı düzenleme sonrasında; müşteri bazında kredi kartı limiti belirli bir tutarın üzerinde olanlar için, bireysel kredi kartlarıyla yapılan nakit çekimi ve kuyum harcamalarının kredi türüne göre yüzde 30 oranında menkul kıymet tesisine tabi olmasına karar verilmişti.
Yapılan açıklamada söz konusu değişikliğin 16 Mayıs 2023 tarihinden itibaren yapılan kuyum harcamaları ve nakit çekimler için geçerli olacağı kaydedilmişti.
Ayrıca, bu düzenlemeyle bankalarda kredi büyüme oranının yüzde 3’ün üzerinde olması halinde, bu oranı aşan kredi tutarı kadar menkul kıymet tesis edilmesi şartına ilave olarak diğer ticari kredi türlerinde de ayrı ayrı aylık artışın yüzde 3’ün üzerinde olması şartı eklenmişti. Yüzde 3’lük oranın aşılması durumunda aşan tutar kadar bankalar tarafından menkul kıymet tesis edilmesi öngörülmüştü.
Merkez Bankası’nın son regülasyonu sonrasında bazı bankalar tüketicilerin kredi kartından, bireysel ihtiyaç kredisi faiz oranından daha düşük bir faize sahip olan ve aylık yüzde 1,36 faiz oranıyla ihtiyaçlarını karşıladıkları nakit avans limitlerini kısıtlarken bazı bankalar da bu limitleri tamamen sıfırlamıştı.
