06 Ocak 2023 Cuma
ABD ekonomisinde Aralık ayına ilişkin tarım dışı istihdam verileri yayımlandı. Veriler öncü göstergelere paralel olarak işgücü talebinin güçlü olduğuna işaret etti. Enflasyon göstergeleri açısından kritik olan ortalama saatlik kazançlardaki artış ise beklentilerin altında gerçekleşti.
ABD’de tarım dışı istihdam artışı Aralık’ta 223 bin oldu.
Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi Aralık’ta 202 bin olarak belirlenmişti.
Aralık ayında ülkede işsizlik oranı yüzde 3,5’e geriledi. Ankette işsizlik beklentisi ise yüzde 3,7 olmuştu.
Fed’in enflasyon göstergeleri açısından kritik önemdeki ortalama saatlik kazançlarda artış ise beklentilerin altında kaldı.
Buna göre Aralık ayında ortalama saatlik kazançlar bir önceki aya göre yüzde 0,3 arttı. Bu veriye ilişkin beklenti yüzde 0,4 olarak belirlenmişti.
Yıllık bazda ortalama saatlik kazançlarda yüzde 4,6’lık artış izlendi. Bloomberg anketinde beklenti yıllık artışın yüzde 5 olması yönündeydi.
ADP verisi güçlü işgücü talebine işaret etmişti
ABD tarım dışı istihdam verisi açısından öncü olarak kabul edilen ADP verisi ekonomide işgücü talebinin canlı olduğunu göstermişti.
ADP Araştırma Enstitüsü’nün Stanford Digital Economy Lab ile işbirliğiyle yayımladığı verilere göre özel sektör istihdamı geçen ay 235 bin arttı.
Bloomberg anketinde ekonomistler medyan 150 bin istihdam bekliyordu. Revizyonla birlikte Kasım özel sektör istihdamı 182 bin olarak açıklandı.
Veride yeni istihdamların özellikle 500’den az çalışana sahip firmalarda yoğunlaştığı görüldü. ADP, en büyük şirketlerin 151 bin istihdamı bordrolarından çıkardığını açıkladı. Turizm-otelcilik, eğitim ve sağlık hizmetleri sektörü istihdam artışını sürükledi.
ADP Ekonomisti Nela Richardson “İşgücü piyasası güçlü ancak parçalı bir görünüme sahip. Yeni istihdam sektöre ve firma büyüklüklerine göre keskin farklılıklar gösterebiliyor. 2022’nin ilk altı ayında agresif bir şekilde istihdam yaratan firmalar işe alımları yavaşlattı, bazı durumlarda işten çıkarmalar da yaşandı” sözleriyle veriyi yorumladı.
05 Ocak 2023 Perşembe
ABD Merkez Bankası (Fed), son toplantısına ait yayımladığı tutanaklarda, finansal koşulların “gereksiz” gevşemesinin fiyat istikrarını sağlama çabalarına zarar vereceği konusunda uyardı.
Fed, Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) 13-14 Aralık 2022 tarihlerinde düzenlenen son toplantısına ilişkin tutanaklarını yayımladı.
Fed yetkilileri tutanaklarda, finansal koşulların “gereksiz” gevşemesinin fiyat istikrarını sağlama çabalarına zarar vereceği konusunda uyarıda bulundu.
Yetkililer tutanaklarda, artan işsizlik ve daha yavaş büyüme riskine rağmen enflasyonu yüzde 2 hedefine doğru düşürme niyetini gösterdi. Diğer taraftan yetkililer, geçen yıl enflasyonu düşürmeye yetecek kadar faiz artırma konusunda “önemli ilerleme” kaydettiklerini de kabul ettiler.
Katılımcıların çoğu, para politikasını daha kısıtlayıcı bir duruşa taşırken esnekliği ve isteğe bağlılığı korumak gereğini vurguladı. Ayrıca, çift yönlü riskleri dengeleme ihtiyacının da olduğunun altını çizdi.
Tutanaklarda, “Hiçbir katılımcı, federal fon oranı hedefini 2023’te düşürmeye başlamanın uygun olacağını beklemiyordu. Kalıcı ve kabul edilemez derecede yüksek enflasyon seviyesi göz önüne alındığında, birkaç üye, tarihsel deneyimin para politikasını zamanından önce gevşetmeye karşı uyarıda bulunduğu yorumunu yaptı.” ifadeleri yer aldı.
Fed son toplantısında sıkılaşmada frene basmıştı
Fed, son toplantısında piyasa beklentisi doğrultusunda faiz artış hızında yavaşlamaya gitmiş ve politika faizini 50 baz puan artırarak 4,25-4,50 aralığına çıkarmıştı.
Kararla birlikte Fed yetkililerinin, faiz tahminlerini içeren noktasal grafik ve ekonomik projeksiyonlarda noktasal grafikte 2023 yıl sonu için yüzde 5,1’lik faiz öngörüsü yer almıştı. Ayrıca, ekonomik projeksiyonlarda ise 2023 yılına ilişkin büyüme beklentisinin aşağı yönlü revize edilmesi dikkat çekmişti.
Diğer taraftan, ABD’de tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Kasım’da tahminlerin altında gerçekleşmişti. Bu yavaşlama, enflasyonda en kötüsünün geride kalmış olabileceğine işaret etti. Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre, TÜFE aylık yüzde 0,1 ile tahminlerin altında kalmış, yıllık artış ise yüzde 7,1 olmuştu.
05 Ocak 2023 Perşembe
ABD Başkanı Joe Biden, Temsilciler Meclisi’nde beş kez üst üste yapılan oylamada Meclis Başkanının seçilememesinin “ülke için iyi bir görüntü olmadığını” söyledi.
Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamaya göre Biden, Kentucky ziyareti öncesi gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Biden, Cumhuriyetçilerin çoğunluk lideri Kevin McCarthy’nin partisinden yeterli oyu alamadığı için Temsilciler Meclisi Başkanı seçilememesi ve Meclisin işlemeye başlayamamasının, ülkenin dışarıdan görünümü için iyi olmadığı değerlendirmesinde bulundu.
“Bu işin bu kadar uzun sürmesinin utanç verici olduğunu düşünüyorum.” diyen Biden, Cumhuriyetçilerin birlikte hareket ederek bu krizi aşmalarını umut ettiği ifadesini kutlandı.
Biden, meclis başkan adaylarından hangisini tercih ettiğine ilişkin soruyu ise yanıtsız bıraktı.
Bugün yapılan 5’inci tur oylamada, McCarthy yine 201 oyda kalırken, kendisine destek vermemekte ısrarcı olan 20 Cumhuriyetçi vekil, oyunu vekil Byron Donalds’dan yana kullandı.
212 Demokrat üyenin tamamı parti liderleri Hakeem Jeffries için oy kullanmaya devam ediyor.
Bir milletvekili ise adaylardan hiçbirine oy vermedi.
Cumhuriyetçilerin lideri McCarthy kimdir?
1965 doğumlu Kevin McCarthy, ilk kez 2006’da Cumhuriyetçi Parti’den Kongre üyesi seçilmişti. Aslen iş insanı olan Kaliforniyalı siyasetçi, 2018’den bu yana Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçilerin azınlık lideri olarak görev yapıyordu.
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın sıkı destekçilerinden McCarthy, 2020’deki başkanlık seçim sonuçlarına itirazında Trump’ın yanında yer almıştı. Daha sonra seçimlerin meşru olduğunu kabul eden Cumhuriyetçi siyasetçi, 6 Ocak 2021’de Kongre binasına gerçekleştirilen saldırıyı da kınamıştı.
Byron Donalds kimdir?
1978 doğumlu Floridalı siyasetçi Donalds, Meclisteki Cumhuriyetçi iki siyahi üyeden biri. Eski bir iş insanı olan Donalds, Cumhuriyetçi partide son dönemde yıldızı parlayan isimler arasında yer alıyor.
Donalds, kürtaj karşıtı ve aynı zamanda sıkı bir bireysel silahlanma savunucusu olarak öne çıkıyor.
İlk 4 turdaki oylamalarda adaylar yeterli sayıya ulaşamamıştı
8 Kasım 2022’deki ara seçimlerin ardından 3 Ocak’ta ilk oturumunu yapan 118. ABD Kongresinin iki yıllık yeni yasama süreci, başkan seçimi kriziyle başlamıştı.
Temsilciler Meclisinde yapılan 4 tur oylamada da üyeler, Meclis Başkanını seçememişti. 4 oylama boyunca 212 Demokrat üyenin tamamı ise parti liderleri Hakeem Jeffries için oy kullanmaya devam etmişti.
Cumhuriyetçilerin çoğunluk lideri Kevin McCarthy, son olarak partisinden 201 kişinin oyunu almış, muhafazakar Cumhuriyetçilerin 20’si ise 4’üncü oylamada bu kez Byron Donalds’a oy vererek, McCarthy’nin çoğunluğu elde etmesine izin vermemişti.
Başkan seçilene kadar oylamalar devam edecek
Eski ABD Başkanı Trump da Temsilciler Meclisinde 4 kez üst üste yapılan oylamada Meclis Başkanı olmak için kendi partisinden yeterli çoğunluğu elde edemeyen McCarthy’e oy verme çağrısı yapmıştı.
ABD’de Temsilciler Meclisi Başkanı, devlet başkanı ve başkan yardımcısından sonra protokolde 3’üncü sırada yer alması bakımından önem arz ediyor.
Temsilciler Meclisi, başkanını seçmeden işlemeye başlayamıyor. Milletvekillerinin yeni başkanın seçilmesi için gereken çoğunluğu elde edene kadar oylamaya devam etmesi bekleniyor.
