21 Ağustos 2023 Pazartesi

TCMB tarafından bankaların menkul kıymet tesisi uygulamasında yapılan değişiklik ile, vadesi gelen kur korumalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme hedefi getirildi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası (TL) mevduatları artıracak, Kur Korumalı Mevduat’ı (KKM) azaltacak düzenlemeye gitti.

TCMB’nin Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği, Zorunlu Karşılık Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği, Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği ve Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği Resmi Gazete’de yayımlandı.

Buna göre Döviz mevduatına uygulanan zorunlu karşılık oranları artırıldı.

Vadesiz, ihbarlı ve 1 aya kadar vadeli döviz hesapları için zorunlu karşılık oranı yüzde 29 oldu.

3 ay, 6 ay ve 1 yıla kadar vadeli döviz hesabı zorunlu karşılık oranı yüzde 25 oldu.

1 yıl ve daha uzun vadeli döviz hesabı zorunlu karşılık oranı ise yüzde 19 oldu.

Merkez Bankası, bankaların menkul kıymet tesisi uygulamasında da değişiklik yaptı. Değişikliğe göre, vadesi gelen kur korumalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme hedefi getirildi.

Bu konudaki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul kıymet tesisine mecbur olacak.

TCMB konuya dair açıklama yaptı

Alınan yeni kararlarla ilgili Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

“Para Politikası Kurulu’nun 20 Temmuz 2023 tarihli kararında makro finansal istikrarı güçlendirecek ve piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceği ifade edilmiştir.

Sadeleşme süreci kapsamında yabancı para mevduattan kur korumalı mevduata dönüşüm hedefi uygulamasına ve TL payına göre menkul kıymet tesis ve zorunlu karşılık uygulamasına son verilmiştir.

Yapılan düzenlemelerle Türk lirası mevduatlar artarken, kur korumalı hesaplardan Türk lirası mevduata geçiş sağlanarak kur korumalı mevduatın azaltılması gözetilmektedir.

Böylece, Türk lirası vadeli mevduat desteklenerek makro finansal istikrarın güçlendirilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Bu kapsamda, Merkez Bankasınca kur koruma desteği sağlanan hesaplardan Türk lirası hesaplara geçiş ve kur korumalı hesapların belli oranda yenilenmesinin hedeflenmesine,

Kur koruması bulunmayan Türk lirası payı seviyesinde artış hedefine geçilmesine, karar verilmiştir.

Sadeleşme süreci ve kur korumalı mevduatın Türk lirası mevduata geçişine ilişkin adımlar Para Politikası Kurulu’nun ilan ettiği ilkeler doğrultusunda devam edecektir.”

(Kaynak: BloombergHT.com )

18 Ağustos 2023 Cuma

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından gerçekleştirilen piyasa katılımcıları anketinde 12 ay sonrası enflasyon beklentisi bir önceki ankete göre 8,8 puanla anket tarihinin rekor düzeltmesini gördü.

Piyasanın enflasyon beklentilerinde Ağustos ayında rekor düzeltme yaşandı.

2023 yılı Ağustos ayı Piyasa Katılımcıları Anketi, reel sektör ve finansal sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan 40 katılımcı tarafından yanıtlanmış ve sonuçlar katılımcıların yanıtları toplulaştırılarak değerlendirildi.

Katılımcıların cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 43,82 iken, bu anket döneminde yüzde 59,46 oldu.

12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 33,21 iken, bu anket döneminde yüzde 42,01 olarak gerçekleşti. 24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 19,04 ve yüzde 22,54 olarak gerçekleşti.

2023 yılı Ağustos ayı anket döneminde, katılımcıların 24 ay sonrasına ilişkin olasılık tahminleri değerlendirildiğinde, TÜFE’nin ortalama olarak yüzde 27,84 olasılıkla yüzde 16,00 – 20,99 aralığında, yüzde 34,53 olasılıkla yüzde 21,00 – 25,99 aralığında, yüzde 18,85 olasılıkla ise yüzde 26,00 – 30,99 aralığında artış göstereceği öngörüldü.

Dolar beklentisi 34,58 lira

Katılımcıların cari yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 28,46 TL iken, bu anket döneminde 29,82 TL olarak tahmin edildi. 12 ay sonrası Döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 31,42 TL iken, bu anket döneminde 34,58 TL olarak gerçekleşti.

Faiz beklentileri de arttı

Katılımcıların BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı’nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 18,94 iken, bu anket döneminde yüzde 19,34 oldu.

TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay sonu beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 19,17 iken, bu anket döneminde yüzde 19,19 olarak gerçekleşmişti.

18 Ağustos 2023 Cuma

Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) açığı 2023 Haziran sonu itibarıyla 252,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2023 yılı Haziran ayı Uluslararası Yatırım Pozisyonu Gelişmeleri’ni paylaştı.

Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, 2023 Haziran sonu itibarıyla Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2022 yıl sonuna göre yüzde 4,8 oranında azalışla 293,5 milyar ABD doları, yükümlülükleri ise yüzde 10,4 oranında azalışla 546,4 milyar ABD doları oldu.

Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP, 2022 yıl sonunda -301,6 milyar ABD doları iken 2023 Haziran sonunda -252,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.

Net UYP Mayıs ayında eksi 294,6 milyar dolar olarak kaydedilmişti.

Varlıklar alt kalemleri incelendiğinde, rezerv varlıklar kalemi 2022 yıl sonuna göre yüzde 15,7 oranında azalışla 108,6 milyar ABD doları, diğer yatırımlar kalemi yüzde 2,0 oranında artışla 123,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Yabancı Para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları yüzde 11,6 oranında artışla 50,2 milyar ABD doları oldu.

Doğrudan yatırımlarda yüzde 37,7 düşüş

Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2022 yıl sonuna göre yüzde 37,7 oranında azalışla 118,0 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti.

Portföy yatırımları 2022 yıl sonuna göre yüzde 8,2 oranında azalışla 85,6 milyar ABD doları oldu.

Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2022 yıl sonuna göre yüzde 21,8 oranında azalışla 22,5 milyar ABD doları olurken, yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki DİBS stoku yüzde 29,1 oranında azalışla 0,9 milyar ABD doları, Hazine’nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) ise yüzde 4,8 artışla 43,9 milyar ABD doları seviyesinde kaydedildi.

Aynı dönemde, diğer yatırımlar 2022 yıl sonuna göre yüzde 4,7 oranında artarak 342,9 milyar ABD doları oldu.

Yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki Yabancı Para mevduatı, 2022 yıl sonuna göre yüzde 0,6 oranında artarak 41,9 milyar ABD doları olurken, TL mevduatı yüzde 5,3 oranında artarak 14,9 milyar ABD doları seviyesine yükseldi.

Bankaların toplam kredi stoku yüzde 4,8 oranında artarak 59,7 milyar ABD doları olurken, diğer sektörlerin toplam kredi stoku yüzde 0,1 oranında azalarak 100,3 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir.

(Kaynak: BloombergHT.com )

18 Ağustos 2023 Cuma

ABD’de yaklaşık 2,2 trilyon dolarlık hisse endeks opsiyon kontratının haftanın son işlem gününde volatiliteyi artırması bekleniyor. Hisse senetleri endeksleri Çin ve Fed endişeleriyle geriliyor. 

Çin ve Fed endişeleri Asya Pasifik piyasalarına olumsuz yansımasını sürdürüyor. Bölgede geniş çaplı endeks kayıplarını Hang Seng ve Topix sürüklüyor.

MSCI Asya Pasifik endeksinde düşüş ise önceki iki iş gününe göre daha sınırlı. Kayıpların sürdüğü Amerikan endekslerinde ise vadeliler yatay. Dolar sabah saatlerinde zayıflıyor.

Bloomberg Dolar Endeksi, Japon yenindeki güçlenme ile yüzde 0,1 düşüyor. ABD 10 yıllık tahvil getirisi iki baz puan düşüşle yüzde 4,255’e geriledi.

Brent petrol aktif kontratı varil fiyatı 84,1 dolarda yatay. Çin endişelerinin petrol talebi beklentilerine olumsuz yansımasıyla birlikte Brent yüzde 3,1 ile Haziran’dan bu yana en yüksek haftalık kayba hazırlanıyor.

2 trilyonluk opsiyon

Sarsıntılı bir hafta geçiren Amerikan hisse senetleri endeksi sona eren opsiyon kontratları ile daha fazla dalgalanma yaşayabilir.

Türev ürünlere odaklanan Asym 500 firmasının kurucusu Rocky Fishman’a göre hisselere ve endekslere bağlı 2,2 trilyon dolarlık uzun vadeli opsiyon cuma günü vade sonuna ulaşacak.

Daha önce benzer durumlarda beklenen volatilite sınırlı kalsa da bu kez opsiyonların bitişi Fed’in daha fazla faiz artıracağı beklentileriyle S&P 500’ün düştüğü bir haftaya denk geliyor. Bu hafta yüzde 0,8 ile üçüncü hafta üst üste düşüşe doğru giden S&P 500 yılın genelinde yüzde 13,8 kazanç sağladı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

18 Ağustos 2023 Cuma

Altın, Fed tutanaklarında yetkililerden gelen şahin mesajlar ve Perşembe günü yayımlanan ilk işsizlik maaşı başvurularının beş haftanın en büyük düşüşünü kaydetmesiyle art arda dördüncü haftasını düşüşle kapatmaya hazırlanıyor.

Altın, ABD’de istihdam verisinin güçlü gelmesi sonrası para politikası yapıcıların faizleri yükseltmekten vazgeçmeyeceği yönündeki spekülasyonları güçlendirmesiyle art arda dördüncü kez haftayı düşüşle kapatmaya hazırlanıyor.

Spot altın ons başına 1.890 dolar seviyesinden işlem görüyor. Ons altın ve bankalararası Dolar/TL kuru üzerinden hesaplanan gram altın ise 1.650 TL seviyelerinden alıcı buluyor.

Çeyrek altın 2.711 liradan, Cumhuriyet altını 10.944 liradan satılıyor.

Perşembe günü yayımlanan verilere göre işsizlik maaşı başvuruları son beş haftanın en büyük düşüşünü kaydetti.

Rakamlar, sağlıklı ekonominin işverenleri personel sayısını azaltma konusunda isteksiz hale getirerek Fed’in şahin yetkilileri arasında daha fazla sıkılaştırma ihtiyacı olduğu düşüncesini güçlendirdi.

Çalışma Bakanlığı verileri merkez bankası faizlerinin zirve yaptığı görüşüne meydan okurken tahvil getirilerinde daha fazla artışa destek oldu.

Bu durum Mayıs ayında gördüğü 2023 zirvesinden yaklaşık yüzde 8 düşen altın üzerinde giderek daha fazla baskı oluşturdu.

(Kaynak: BloombergHT.com )

18 Ağustos 2023 Cuma

Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, enflasyon ve faiz oranlarının küresel kredi için en önemli izleme kalemi olmaya devam ettiğini bildirdi.

Fitch Ratings, yılın ilk yarısına yönelik yayımladığı risk raporuna ilişkin açıklama yaptı. Fitch enflasyonun ve yüksek faiz oranlarının temel kredi riski olmaya devam ettiğini belirtti.

Yılın ikinci çeyreğinde ABD ve Euro Bölgesi’nde manşet enflasyondaki düşüşe işaret edilen açıklamada, buna rağmen çekirdek enflasyonun yapışkan olmaya devam ettiği ve merkez bankası hedeflerinin oldukça üzerinde seyrettiği vurgulandı.

Açıklamada, makro göstergelerin yılbaşından bu yana iyileştiği ancak daha sıkı borç verme koşulları ve “şahin” merkez bankası politikasının döngüsel bir yavaşlama görünümünü vurguladığı aktarıldı.

Fitch’in tahminlerine göre, bunun Çin’in toparlanmasına yönelik risk oluşturması, ABD’de sığ bir resesyon ve Euro Bölgesi’nde sınırlı büyümeyi içerdiği kaydedilen açıklamada, bu nedenle küresel kredi için temel risklerin büyük ölçüde değişmeden kaldığı bildirildi.

Açıklamada, bu riskler arasında fonlama, varlık değerlemeleri ve finansal istikrar için olumsuz senaryolar, enflasyon ve faiz oranları ile jeopolitik, yönetim ve politikanın bulunduğu aktarıldı.

Ticari gayrimenkule ilişkin risklerin de bunlar arasına dahil olduğu belirtilen açıklamada, iklim değişikliğine, demografik zorluklara, siber çatışmaya ve yapay zekanın yıkıcı bir teknoloji olarak hızla yaygınlaşmasına odaklanan ana uzun vadeli ve acil risklerin de değişmediği kaydedildi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

17 Ağustos 2023 Perşembe

TÜİK verilerine göre, ikinci çeyrekte işsizlik bir önceki çeyreğe göre 73 bin kişi azalarak 3 milyon 400 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,3 puanlık azalış ile yüzde 9,7 seviyesinde gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik yüzde 23,5 olurken genç işsizlik oranı da yüzde 18,3 olarak izlendi.

TÜİK, 2023’ün ikinci çeyreğine dair İşgücü İstatistikleri verilerini yayımladı.

Buna göre, 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 73 bin kişi azalarak 3 milyon 400 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,3 puanlık azalış ile yüzde 9,7 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,8, kadınlarda yüzde 13,4 olarak tahmin edildi.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı yüzde 48,2 oldu

İstihdam edilenlerin sayısı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 151 bin kişi artarak 31 milyon 513 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puanlık artış ile yüzde 48,2 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 65,7 iken kadınlarda yüzde 31,1 olarak gerçekleşti.

Genç işsizlik oranı yüzde 18,3 oldu

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki çeyreğe göre 1,2 puanlık azalış ile yüzde 18,3 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 15,1, kadınlarda ise yüzde 24,1 olarak tahmin edildi.


Genişi tanımlı işsizlik oranı yüzde 23,5 oldu

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1 puanlık artış ile yüzde 23,5 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 16,5 iken potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 17,3 olarak tahmin edildi.

TÜİK bülteninde, Hanehalkı İşgücü Araştırması Şubat ve Mart aylarına ilişkin anket uygulaması, ülkemizde yaşanan deprem felaketi nedeniyle bazı illerde yapılamadığından, 2023 yılı I. çeyreğine ilişkin sonuçlar anket uygulaması gerçekleştirilebilen iller üzerinden Türkiye bazında tahmin verecek şekilde ağırlıklandırma yapılarak hesaplandığı belirtildi.

Verilen bilgiye göre, 2023 yılı II. çeyreğinden itibaren anket uygulaması depremden etkilenen iller de dahil olmak üzere tüm ülke genelinde uygulanabilmiş ve bu sebeple standart ağırlıklandırma işlemi gerçekleştirildi. Ayrıca ilgili aylar için deprem etkisinin göstergelere yansıtılabilmesi amacıyla ek bir anket uygulaması yapılarak 2023 yılı I. çeyreğine ilişkin arındırılmamış ve mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sonuçlar yeniden hesaplanarak geriye dönük olarak ilgili istatistiksel tablolarda ve veritabanın da revize edildi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

17 Ağustos 2023 Perşembe

Kısa vadeli dış borç stoku, Haziran sonu itibarıyla, 2022 yıl sonuna göre yüzde 9,2 oranında artışla 162,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yayımladığı verilere göre, kısa vadeli dış borç stoku artmaya devam etti.

Haziran sonu itibarıyla, 2022 yıl sonuna göre yüzde 9,2 oranında artışla 162,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 2,7 oranında artarak 64 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 0,8 oranında artarak 54,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku 206,2 milyar dolar oldu.

(Kaynak: BloombergHT.com )

17 Ağustos 2023 Perşembe

Avrupa Merkez Bankası’nın şahin yöneticilerinden biri olan Letonya Merkez Bankası Başkanı Martin Kazaks, ilave faiz artışlarının daha sınırlı olabileceğini söyledi.

Avrupa Merkez Bankası (AMB) Yönetim Konseyi üyesi Martins Kazaks’a göre AMB’nin yapacağı herhangi bir ek faiz artışı büyük çaplı olmayacak.

Kazaks, Euro Bölgesi’nde enflasyon yavaşlarken, para politikası patikasına karar vermeden önce AMB’nin yeni üç aylık projeksiyonlarını ve Ağustos ayı enflasyon verilerini görmesi gerektiğini söyledi.

Perşembe günü Letonya’nın TV3 kanalına verdiği demeçte Kazaks, “Faiz oranları konusunda büyük yükseliş geride kaldı. Önümüzdeki aylara bakacak olursak, eğer faiz oranlarında bir artış olacaksa, bu gerçekten çok küçük olacaktır” ifadelerini kullandı.

Bloomberg anketine katılan analistler, enflasyon baskıları azalsa ve bölgenin ekonomik beklentileri kötüleşse bile mevduat faizinde son bir çeyrek puanlık artışla faizin yüzde 4’e çıkmasını öngörüyor.

Euro Bölgesi şimdiye kadar resesyondan kaçınırken, en büyük üyesi olan Almanya kış mevsimindeki gerilemenin ardından durgunluğa girdi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

17 Ağustos 2023 Perşembe

Japonya’nın ihracatı 2021’den bu yana ilk kez düşüş gösterdi ve Japonya ticaret dengesi Temmuz’da açık verdi.

Japonya’nın ticaret dengesi, Haziran ayında yaklaşık iki yıl sonra ilk fazlasını kaydettikten bir ay sonra, Temmuz ayında açık bölgesine kaydı.

Ülkenin Temmuz ticaret açığı, Haziran ayındaki 43 milyar yen fazlasını tersine çevirerek 78,7 milyar yen oldu ve ekonomistlerin anketinden beklenen 24,2 milyar fazlanın altında kaldı.

Japonya’nın ihracatı yıllık yüzde 0,3 düşerken, ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,5 düştü.

Temmuz ayında Çin’e ihracat yüzde 13,4 ve Asya’ya yapılan ihracat yüzde 13,2 oranında geriledi.

ABD ve Avrupa Birliği’ne yapılan ihracat ise otomobil parçaları ve elektrikli araç sevkiyatlarının etkisiyle sırasıyla yüzde 13,5 ve yüzde 12,4 oranında artarak büyümeye devam etti.

(Kaynak: BloombergHT.com )