05 Eylül 2023 Salı

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, Eylül’de faiz artırımına ara verilmesini destekleyen mesajlar verdi.

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Waller, enflasyondaki yavaşlamaya dikkat çekerek faiz artışlarına ‘temkinli’ biçimde devam edilmesi gerektiğini söyledi.

CNBC’ye konuşan Waller “Yakın zamanda adım atılmasını gerektiren bir şey yok. Verileri bekleyip görmemiz gerekir” diyerek Eylül toplantısında faiz artışı olmayabileceği mesajını verdi.

Fed yetkilileri faiz kararını 19-20 Eylül’deki toplantıda açıklayacak. Piyasalarda faiz artışı olmayacağı beklentisi hakim.

Fed son olarak Temmuz toplantısında politika faizini yüzde 5,25-5,5 aralığına yükseltmişti. Waller faiz artışından yana oy kullanmıştı.

ABD’de ekonomik veriler karışık sinyaller veriyor. İstihdam talebi kademeli biçimde yavaşlarken talep hala güçlü kalıyor ve bu durum büyümeyi de canlı tutuyor.

Bu sene yeni bir faiz artışını destekleyip desteklemeyeceği sorusuna Waller “Verilere bağlı olarak bakacağız” yanıtını verdi.

Fed/Mester: Faizler biraz daha yükselebilir

Öte yandan Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester Alman Börsen-Zeitung’a yaptığı bir açıklamada Fed’in daha fazla faiz artırması gerekebileceğini belirterek “Ancak Eylül ayı toplantısına daha çok var ve o zamana dek daha fazla veri göreceğiz” şeklinde konuştu.

Mester’in bu yıl FOMC’de oy hakkı bulunmuyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Eylül 2023 Salı

Reele efektif döviz kuru Ağustos ayında 52,50 seviyesine yükseldi.

Yılın zirve seviyesine çıkan enflasyonunun ardından reel efektif döviz kurunda da yukarı yönlü bir hareket görüldü.

TCMB’nin açıkladığı verilere göre TL’nin reel değeri açısından bir gösterge olan TÜFE bazlı reel efektif Döviz kuru Ağustos’ta 52,50 olarak kaydedildi. Temmuz’da bu değer 48,70 seviyesindeydi.

Aralık 2021’de reel efektif Döviz kuru 47,61 ile rekor düşük seviyeyi kaydetmişti.

Ağustos’ta Yİ-ÜFE bazında reel efektif döviz kuru endeksi de 4,19 puan artışla 81,50’den 85,69’a yükseldi.

Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, ikili ticaret akımları kullanılarak ağırlıklandırılan Türk lirasının ortalama değeri ile nominal efektif döviz kuru hesaplanıyor. Nominal efektif döviz kurundan da nispi fiyat etkileri arındırılarak reel efektif döviz kuruna (REK) ulaşılıyor.

REK, TÜFE, ÜFE ve birim işgücü maliyetlerden biriyle arındırılarak üç farklı alt endeks oluşturuyor. TCMB enflasyon hedefi kapsamında TÜFE bazlı REK’i esas alıyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Eylül 2023 Salı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ağustos enflasyonuna ilişkin değerlendirmesinde vergi ve yönetilen fiyatlardaki ayarlamaların devam eden etkisiyle birlikte enerji grubundaki artışa vurgu yaptı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yılın en yüksek seviyesini gören Ağustos enflasyonuyla ilgili değerlendirmesini yayımladı.

TCMB’nin değerlendirmesinde Ağustos enflasyonunda vergi ve yönetilen fiyatlardaki ayarlamaların Temmuz ayından sarkan etkilerinin yanı sıra Türk lirasındaki değer kaybı ve ücret artışlarının gecikmeli etkileri ile küresel enerji fiyatlarındaki yükseliş sonucunda ana grupların tamamında yıllık enflasyonun yükseldiği ifade edildi.

TCMB değerlendirmesinde aylık bazda en yüksek artışın yüzde 14,23 ile enerji grubunda olduğuna dikkat çekilirken bu gelişmede önceki aydan sarkan vergi etkisinin yanı sıra dış fiyat baskılarının belirleyici olduğu vurgulandı.

Akaryakıt fiyat artışlarının ulaştırma hizmetleri fiyatlarına hızlı şekilde yansıdığını ifade eden TCMB grup aylık enflasyonunda yüzde 27,62 ile 2003 bazlı TÜFE kapsamında hesaplanan en yüksek artışın kaydedildiğini de söyledi.

“Kirada yüksek artışlar gözlendi”

Gıda, asgari ücret ve kur gelişmelerine duyarlılığı yüksek hizmet kalemlerinin yanı sıra kirada
yüksek artışlar gözlendiğini belirten TCMB temel mal grubu fiyatlarında özellikle Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli etkileriyle yükselişin sürdüğünü ifade etti.

Taze meyve ve sebze fiyatlarında ise TCMB olumsuz görünümün Ağustos ayında da devam ettiğini belirtirken işlenmiş gıda alt grubunda fiyat artışlarının da genele yayılarak güçlendiğini vurguladı.

Değerlendirmede üretici fiyatları ve çekirdek göstergelerle ilgili olarak da şu ifadeler kullanıldı. Üretici fiyatlarındaki artış eğilimi enerji grubunda daha belirgin olmak üzere sürmüş, son üç aylık dönemde tüketici fiyatları üzerinde üretici kaynaklı yukarı yönlü baskılar belirginleşti. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artış oranları B ve C göstergelerinde güçlü seyrini korumuş ve göstergelerin yıllık enflasyonları yükselmeye devam etti.

Enflasyon yılın zirvesini gördü

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre enflasyon Ağustos’ta aylık yüzde 9,09, yıllık yüzde 58,94 olarak tahminleri aşmıştı. Tüketici enflasyonunda harcama gruplarının geneline yayılan fiyat artışları görülmüştü.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Eylül 2023 Salı

Morgan Stanley ekonomistleri güçlü ikinci çeyrek büyüme ve Ağustos enflasyon verileri ile devam eden yüksek dış ticaret açığı verileri sonrası faiz tahminlerine yönelik yukarı yönlü riskler oluştuğunu belirtti. Ekonomistler yıl sonu TÜFE tahminini de yükseltti.

Morgan Stanley ekonomistleri Hande Küçük ve Alina Slyusarchuk yayımladıkları notta “İki ay üst üste çok güçlü gelen TÜFE verileriyle karşı karşıya kalan yeni PPK enflasyon beklentilerinde daha fazla bozulmanın önüne geçmek ve kredibilitesini daha da artırmak için yukarı yönlü sürprizlere devam etmeyi tercih edebilir. Böylece TCMB’nin yüzde 30 politika faizine bizim öngördüğümüzden daha erken ulaşabileceğini görebiliriz” dedi.

Ekonomistler yıl sonu TÜFE tahminini yüzde 62’den yüzde 66’ya revize etti. Daha öncesinde enflasyonun tepe noktasını ise Mayıs 2024’te yüzde 68 olarak öngören ekonomistler bu tahminini yüzde 72’ye yükseltti.

Açıklamada “Manşet enflasyonu tahminimize göre yüzde 42’ye indirebilecek sıkılaştırma adımları ve 2024’ün ikinci yarısından itibaren olumlu baz etkisi devreye girene kadar özellikle hizmet fiyatlarındaki yapışkanlık, kurda potansiyel düzeltmeler ve yönetilen-yönlendirilen fiyatlar enflasyonda yukarı yönlü baskı yaratacak” ifadesi yer aldı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

01 Eylül 2023 Cuma

Avrupa Merkez Bankası Yönetim Konseyi Üyesi Robert Holzmann Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artışlarına bu ay ara vermemesi gerektiğini söyledi.

Avrupa Merkez Bankası Yönetim Konseyi Üyesi Robert Holzmann, Euro Bölgesi’nde enflasyonun öngörülenden daha ısrarcı seyrettiğini ve AMB’nin bu nedenle faiz artışlarına bu ay ara vermemesi gerektiğini söyledi.

China Global Television Network’e konuşan Holzmann, 14 Eylül’deki AMB toplantısına işaret ederek, mevduat faizinde yüzde 4’e çıkmanın “önemli” olacağını ve “sinyal etkisi” sağlayacağını belirtti.

Holzmann, “En geç 2025’te faiz indirimine gideceğimizi umuyorum” dedi.

AMB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos’a göre de banka eylül kararı için hala bazı verileri görmek istiyor. Guindos, “Ekonomik büyümeye ilişkin tahminler haziran ayındaki tahminlerimizden daha kötü, enflasyon tahminleri ise haziran ayındaki tahminlerimize benzer” diye konuştu.

(Kaynak: BloombergHT.com )

01 Eylül 2023 Cuma

Dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde sorunlu konut sektörü, azalan küresel talep ve yükselen işsizliğin yarattığı baskılara karşı bir dizi önlem açıklandı.

Çin Merkez Bankası (PBOC) bu yıl ilk kez bankaların rezerv olarak tutması gereken Döviz mevduatı miktarını (zorunlu karşılık oranı) azaltacağını duyurdu.

Buna göre finansal kurumların 15 Eylül’den itibaren tutması gereken rezerv oranı yüzde 6 seviyesinden yüzde 4’e düşürüldü. Buna ek olarak konut alımlarında ödenmesi geren peşinat tutarları düşürülürken, bankalardan mevcut mortgage faizlerini düşürmeleri istendi.

Buna göre ülke çapında minimum peşinat, ilk kez konut alanlar için yüzde 20, ikinci kez konut alanlar için ise yüzde 30 olarak belirlenecek. Konut kredisi faizlerine yönelik indirimler ise bankalar ve müşteriler arasında müzakere edilecek.

Her iki uygulama da 25 Eylül’de yürürlüğe girecek. Son olarak Çin, ülkenin hızla değişen hane halkı tüketimini artırmak amacıyla çocuk bakımı, ebeveyn bakımı ve çocukların eğitim harcamaları için kişisel gelir vergisi kesintilerini artırma kararı aldı.

Australia & New Zealand Banking Group Ltd. Kıdemli Çin Stratejisti Zhaopeng Xing, “Politika paketi piyasa beklentilerinden daha kapsamlı. Yakın vadede güven artacaktır. Ancak yine de bir dönüm noktası olduğunu söylemek için daha fazla ipucu gerek” değerlendirmesini yaptı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

1 Eylül 2023 Cuma

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s Türkiye’nin 2023 ve 2024 yılı büyüme tahminlerini yukarı yönlü revize etti.

Moody’s, Küresel Makro Görünüm 2023-24 raporunun Ağustos sayısını yayımladı.

Raporda, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 4,2 ve gelecek yıl yüzde 3 büyümesinin beklendiği bildirildi.

Moody’s, Mayıs ayında yayımladığı tahminlerinde Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 2,6 ve gelecek yıl yüzde 2 büyüyeceğini öngörmüştü.

Raporda, 2023 yılının ilk yarısında ABD, İngiltere, Kanada, Fransa, Brezilya, Meksika, Hindistan ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu birçok ülkede ekonomik faaliyetin beklentileri aştığı aktarıldı.

Enflasyon tahminlerine de yer verilen raporda, Türkiye’de yıl sonu enflasyonun bu yıl yüzde 51,2 ve gelecek yıl yüzde 48,7 olmasının beklendiği kaydedildi.

“Sıkı finansal koşullar küresel ekonomik büyümeyi baskılamaya devam edecek”

Raporda, sıkı finansal koşulların bu yıl küresel ekonomik büyümeyi baskılamaya devam edeceği ve büyümeyi 2024 yılında trendin altında tutacağı belirtildi.

G20 ekonomilerinin geçen yıl yüzde 2,7 büyüdüğü anımsatılan raporda, bu ekonomilerde büyümenin yavaşlayarak bu yıl yüzde 2,5 ve gelecek yıl yüzde 2,1 olmasının beklendiği aktarıldı.

Moody’s, bir önceki tahminlerinde G20 ekonomilerinin bu yıl yüzde 2,1 ve gelecek yıl yüzde 2,2 büyüyeceğini öngörmüştü.

Çin ekonomisinin önemli büyüme zorluklarıyla karşı karşıya olduğuna işaret edilen raporda, ülke ekonomisi için bu yıla ilişkin büyüme tahmini yüzde 5 olarak korunurken, 2024 yılı için yüzde 4,5’ten yüzde 4’e düşürüldü.

ABD’de ise resesyon riskinin azaldığı belirtilen raporda, ancak enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde ABD Merkez Bankası’nın (Fed) hedefine düşmesi için trendin altında üretim gerektiği aktarıldı.

Raporda, ABD ekonomisi için bu yıla ilişkin büyüme tahmini yüzde 1,1’den yüzde 1,9’a ve gelecek yıl için yüzde 0,9’dan yüzde 1’e yükseltildi.

Enflasyonun beklendiği gibi düştüğü ve gelecek yıl da düşmeye devam edeceği belirtilen raporda, ancak risklerin sürdüğü aktarıldı. Raporda, büyük merkez bankalarının 2024 yılına kadar kısıtlayıcı politika duruşlarını sürdüreceği belirtildi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

30 Ağustos 2023 Çarşamba

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Hiçbir parti farkı gözetmeksizin, kim ki, kentsel dönüşüm yapmak istiyorsa, başımın üstünde yeri var, kapımız sonuna kadar açık.” dedi.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki 17 Ağustos 1999’da meydana gelen depremin merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde Merkez Mahallesi Riskli Alan 1. Etap Emlak Konut Temel Atma Töreninde konuştu.

Deprem riskine karşı gece gündüz demeden riskli bölgeler için çalıştıklarını dile getiren Özhaseki, “İstanbul açıklarında olabilecek bir deprem, İstanbul’u etkileyeceği kadar haliyle Gölcük’ümüzü de etkileyecek, İzmit’imizi de etkileyecek. Hepimiz bundan aşırı derecede rahatsız olacağız. Bundan dolayıdır ki, yeni yasalar yapmaya çalışıyoruz, yeni formüller geliştiriyoruz, inşallah büyük hasar almadan bu işlerin altından kalkalım diye de uğraşıyoruz” şeklinde konuştu.

Bakan Özhaseki, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından yapılan çalışmalara değinerek, afet bölgesinde yıkılan bağımsız birim sayısının 850 bin olduğunu kaydetti.

Deprem bölgesi için bütün Türkiye’nin, bütün milletin seferber olduğuna dikkati çeken Özhaseki, 1 milyon 905 bin vatandaşın evinden uzak olduğunu, bu vatandaşlar evlerine sağlıklı şekilde oturtuncaya kadar gece gündüz çalışacaklarını ifade etti.

Vatandaşlara kentsel dönüşüme destek olun çağrısı

Özhaseki, fay kırıklarının olduğu, fay hatlarının geçtiği yerlerde asla yapı inşa edilmeyeceğinin altını çizerek, dere yataklarında ve zemin sıvılaşmasının bulunduğu bölgelerde hiçbir şekilde yapılaşmaya izin vermeyeceklerini vurguladı.

“Bundan sonra sıfır toleransa bu işlere devam edeceğiz” diyen Özhaseki, şöyle devam etti:

“Burada işin 3 ayağı var. Birisi bakanlık doğru. İstanbul için de Kocaeli için de her yerde kentsel dönüşüm için bakanlık olmazsa olmaz. Hiçbir parti farkı gözetmeksizin, kim ki, kentsel dönüşüm yapmak istiyorsa, başımın üstünde yeri var, kapımız sonuna kadar açık. İkincisi belediyelerimiz, işte bakın burada belediye gayret ediyor, işin ucunu bırakmıyor, seneler de geçse şimdi mutlu sona doğru ulaşıyor. Üçüncüsü de vatandaşlarımız. Ne olur kentsel dönüşüm yapmak isteyen belediye başkanlarına yardımcı olun, uyumlu olun, ona elinizden gelen yardımı yapın. Eğer bu üçlüden herhangi birisi, geriye çekilirse emin olun işin sonunu getiremeyiz.”

Bakan Özhaseki, depremde Antakya’nın yüzde 90’ının yok olduğuna işaret ederek, “O yüzden el birliğiyle bu işin içinden çıkmamız lazım. İstanbul’u da hazırlamamız lazım, Kocaeli’mizi de hazırlamamız lazım, Gölcük’ümüzü de hazırlamamız lazım. Özellikle 99’dan önce yapılmış binaların hepsinin risk taşıdığını bilelim. Ölçtürebilen ölçtürsün, güçlendirebilen güçlendirsin. Mahalle olarak anlaşılabiliyorsa, belediye başkanlarına lütfen müracaat edin, onlar sizin önünüze düşsünler orada kentsel dönüşüm yapalım, biz de elimizden geleni yapalım. Bu işi için bilgimiz, birikimimiz var. Bu işlerin içinden Allah’ın izniyle çok rahat çıkabiliriz” ifadelerini kullandı.

“Özel yasalarla İstanbul’u da Kocaeli’yi de depreme hazırlamak istiyoruz”

Daha sonra Darıca ilçesine geçen Özhaseki, Darıca Belediyesi Rüstem Metin Yurttaş Kültür Merkezi ve Aile Sağlığı Merkezi açılış törenine katıldı.

Bakan Özhaseki, burada yaptığı konuşmada, deprem bölgesinde 200 bine yakın konutun ihalesini yaptıklarını ve birkaç ay içerisinde teslimine başlayacaklarını bildirdi.

Özhaseki, “Yerinde Dönüşüm” adıyla yeni bir proje geliştirdiklerinden bahsederek, “Vatandaşa hem hibe hem kredi vererek evlerini yerlerinde yapmalarını istiyoruz. Onlardan istediğimiz tek şey, bundan sonra standartlara uygun yapmaları. Dere yataklarına, sıvılaşma yerlerine veyahut fay kırıklarının bulundukları yerlere asla yapı inşa etmemeleri. Bu işi yaparken sıfır toleransla inşaatları bitirmeleri” şeklinde konuştu.

İstanbul çevresinde deprem meydana gelme ihtimaline karşı gece gündüz demeden gayret ettiklerini anlatan Özhaseki, “Bütün ekiplerimiz sabahlara kadar çalışıyorlar. İstanbul’daki yerel dinamikleri iyi bildiğimiz için bütün belediyelerimizi, sivil toplum örgütlerini davet ederek onların fikirlerini de alıyoruz. Önümüzdeki günlerde inşallah Meclis’e yasa getireceğiz. Daha kolay, daha hızlı, daha güvenli evler yapabilmek için de özel yasalarla İstanbul’umuzu da Kocaeli’mizi de depreme hazırlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

29 Ağustos 2023 Salı

Türk-İş’in Ağustos ayına ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre gıda enflasyonu aylık yüzde 4,64 olurken açlık sınırı da 12 bin lirayı aştı. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 15 bin 813 liraya ulaştı.

Türk İş’in Ağustos ayına ilişkin Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması yayımlandı.

Buna göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 12 bin 198 liraya, gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 39 bin 733 liraya yükseldi.

Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 15 bin 813,15 liraya ulaştı.

Asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 4,63 oranında gerçekleşti. Sekiz aylık gıda enflasyonu yüzde 50,02 olarak saptandı.

Son on iki ay itibariyle değişim oranı yüzde 77,04 olurken 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı ise yüzde 107,89 olarak hesaplandı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

29 Ağustos 2023 Salı

Temmuz’da dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,2 artarak 12,22 milyar dolara yükseldi. 12 aylık açık ise 120 milyar doları aştı.

Türkiye’de Temmuz ayında çift haneli dış ticaret açığı kaydedildi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Temmuz’da dış ticaret açığı yıllık yüzde 14,2 artışla 12,22 milyar dolar oldu. Böylelikle 12 aylık dış ticaret açığı 120,71 milyar dolar olarak kaydedildi. 12 aylık dış ticaret açığında Mayıs ayında 122,27 milyar dolarla rekor seviye görülmüştü.

İhracat Temmuz’da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,3 artarak 20,08 milyar dolar, ithalat yüzde 10,5 artarak 32,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Temmuz ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı 2022 Temmuz ayında yüzde 63,4 iken, 2023 Temmuz ayında yüzde 62,2’ye geriledi.

Ticaret Bakanlığı’nın Temmuz ayı geçici verileri 12,4 milyar dolarlık açığa işaret etmişti.

Enerji-altın hariç açık Temmuz’da 6 milyar dolar

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2023 Temmuz ayında yüzde 9,9 artarak 18,5 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 24,1 artarak 24,5 milyar dolara çıktı.

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Temmuz ayında 6 milyar 35 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Dış ticaret hacmi yüzde 17,6 artarak 43 milyar dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 75,4 oldu.

7 aylık açık 73 milyar doları aştı

Genel ticaret sistemine göre ihracat 2023 yılı Ocak-Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7 azalarak 143,3 milyar dolar, ithalat yüzde 5 artarak 216,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Ocak-Temmuz döneminde dış ticaret açığı yüzde 18,1 artarak 62,3 milyar dolardan, 73,6 milyar dolara yükseldi.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2022 Ocak-Temmuz döneminde yüzde 69,8 iken, 2023 yılının aynı döneminde yüzde 66,1’e geriledi.

(Kaynak: BloombergHT.com )