29 Aralık 2022 Perşembe

Türk Lirasında mevduata sağlanan stopaj desteğinin süresi uzatıldı.

Türk Lirasında mevduata sağlanan stopaj desteğinin süresinin uzatılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Buna göre, 31 Aralık’ta bitecek olan süre, destek karar ile 30 haziran 2023 tarihine kadar uzatıldı.

Kararın 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun geçici 67’nci maddesinde yer alan tevkifat oranları hakkında ekli kararın yürürlüğe konulmasına, 193 sayılı kanunun mezkur maddesi gereğince karar verildiği belirtildi. Karar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

29 Aralık 2022 Perşembe

SPK’nın son kararına göre para piyasası fonları Pay Senedi Repo Pazarı’nda ters repo sözleşmesi yapamayacak. Böylelikle bu sözleşmeler teminat gösterilip kredili işlem yapılamayacak.

Para piyasası fonları ve kısa vadeli borçlanma araçları fonlarının portföylerinde yer alan ters repo sözleşmelerinin vade bitiminde tekrar portföye dahil edilmesine kısıtlama getirildi. Kararın uygulama tarihi ilk etapta 29 Aralık olarak belirlenirken, sektörden gelen talep sonrası 30 Ocak 2023’e ötelendi.

Bu adımla birlikte para piyasası fonlarının bu sözleşmeleri teminat göstererek kredili işlem yapmaları da kısıtlanmış oldu. Normal koşullarda fonlar portföyüne aldığı hisse senedini repo ile verip, karşılığında para alıp, aynı işlemi bir daha yapıyor. Dolayısıyla zımni bir kaldıraç oluşuyor. Söz konusu kısıtlama ile bu işlemlerin yapılma imkanı ortadan kalkacak.

Karar, Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’ne dayandırıldı

SPK, ters repo kısıtlamasına gerekçe olarak Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nin 20. maddesini gerekçe gösterdi. Bu tebliğe göre kısa vadeli borçlanma araçları fonlarında vadeye kalan gün sayısı hesaplanamayan varlıklar fon portföyüne dahil edilemiyor. Kurul, fonların Borsa İstanbul Pay Senedi Repo Pazarı’nda ters repo sözleşmelerine taraf olmasını bu maddeye aykırı buldu. Sonuç olarak vade bitiminde bu sözleşmelerin tekrar portföylere dahil edilmemesi istendi.

Arbitraj fonları dahil değil

SPK’dan gönderilen yazıda ters repo sözleşmesi kısıtlamasına dahil edilen “kısa vade borçlanma araçları temalı diğer fonlar” piyasada karışıklığa sebep oldu. Yazı sonrası arbitraj fonlarının da kısıtlamaya dahil olduğu yorumları yapıldı. Bloomberg HT’nin edindiği bilgilere göre ise arbitraj fonları söz konusu kısıtlamaya dahil edilmeyecek.

(Kaynak: BloombergHT.com )

29 Aralık 2022 Perşembe

2022 yılı küresel piyasalarda sıkı para politikalarının etkisiyle fırtına yaşanırken, milyarderlerin servetleri de eridi. En büyük kaybı 100 milyar doları aşan düşüşle Tesla’nın patronu Elon Musk yaşadı. 2022’de Rus oligarklara uygulanan yaptırımlar da servet dağılımını etkileyen en önemli gelişmeler arasında yer aldı.

2022’de dünyanın en zenginleri için işler o kadar da iyi gitmedi.

Dünyanın milyarderleri Ocak ayında yaşanan teknoloji hisselerindeki sert düşüşle seneye milyarlarca dolar kaybederek başladı.

Mart ayında Fed’in faiz artırımı ile başlayan sıkılaşma dalgası ortamında global hisse senedi piyasalarında yaşanan kayıplarla birlikte milyarderlerin servetinde yaşanan erime daha da derinleşti.

2022’de Tesla’nın patronu Elon Musk’ın serveti 106 milyar dolar, Jeff Bezos’un serveti 76 milyar dolar erirken, Bill Gates 22 milyar dolar kaybetti.

  • FIRTINAYA RAĞMEN SERVETİNİ ARTIRAN MİLYARDERLER

2022’de Tesla hisselerinin değer kaybı sonrası şirketin piyasa değeri 500 milyar doların altını gördü.

Bu gelişmenin etkisiyle Tesla’nın patronu Musk Bloomberg milyarderler listesinde ikinci sıraya geriledi.

Fransız lüks imparatorluğunun başındaki Bernard Arnault ilk sıraya yerleşti.

Musk’ın çok tartışılan Twitter hamlesi

Listede ilk sırayı kaybetse de, en çok konuşulan milyarder olarak yerini kaybetmeye niyeti olmayan Musk 2022’de Twitter’ı satın almasıyla gündemden düşmedi.

Musk’ın Twitter’ı satın alma macerası Nisan’da başladı. Ekim’de Musk’ın Twitter’ı 44 milyar dolara satın alma sürecinin tamamlandığı bildirildi.

Satın almadan sonra ünlü milyarder maliyetleri düşürmek amacıyla Twitter’da geniş çaplı işten çıkarmalar yaptı.

Mavi tik abonelik uygulamasının başlayacağını duyurdu.

  • MUSK, TWİTTER’I NEDEN SATIN ALIYOR?
  • MUSK: TWİTTER CEO’LUĞUNDAN İSTİFA EDECEĞİM

Milyarderler listesinin ilk sırası değişti

Bernard Arnault ise 170 milyar doları aşan servetiyle artık dünyanın en zengin kişisi.

Küresel piyasaların sert dalgalanmalar yaşadığı yılda Arnault’nun serveti sadece 7 milyar dolar eridi. Arnault, dünyanın en büyük lüks grubu Louis Vuitton ve şampanya markası Dom Perignon’dan Christian Dior’a kadar 75 markanın patronu konumunda.

Yaşanan fırtınaya rağmen milyarderler listesinde yükselişi durdurulamayan bir diğer isim ise Hintli Adani oldu.

Adani, 48,6 milyar dolarlık artışla 2022’de servetini en çok artıran isim olmayı başardı.

  • DÜNYANIN EN ZENGİNİ ARTIK MUSK DEĞİL

Böylece Adani, abd’li e-ticaret devi Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’u geçerek dünyanın en zengin üçüncü kişisi olarak listeye adını yazdırdı.

Bir zamanlar dünyanın en zengini unvanını taşıyan Amazon’un patronu Jeff Bezos ise 115 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin 4. kişisi durumunda.

Bloomberg milyarderler endeksinde yıla 14. sıradan başlayan ve zenginler listesini hızla tırmanan Adani’nin kurucusu olduğu Adani Grubu’un petrokimya, havacılık, savunma ve veri merkezleri dahil birçok sektörde yatırımları bulunuyor.

Rus yaptırımları

2022’de küresel servet dağılımı konusunda en kritik gelişmelerden biri de Rus oligarklara yönelik yaptırımlar oldu.

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal harekatı sert ekonomik yaptırımlarla karşılanırken, birçok milyarder Rus oligarkların varlıklarına da el konuldu.

Birçok süper yata da el konulurken bunlardan en dikkat çekeni Rus oligark Alişer Usmanov’a ait Dilbar isimli yat oldu.

Yaptırımlardan en çok etkilenen isimlerden biri de 2003 yılında İngilizlerin ünlü futbol kulübü Chelsea’yi satın alan Rus milyarder Roman Abramoviç oldu.

Rus milyarder kendisine yaptırım uygulanması çağrılarının ardından, Şubat ayında kulübün yönetimini vakfın mütevelli heyetine devrettiğini duyurdu.

Rus oligark Londra’daki mülklerini satışa çıkarırken İngiltere hükümeti Abramoviç’in varlıklarını dondurdu.

Mayıs ayında Chelsea ABD’li konsorsiyuma 5,25 milyar dolara satıldı.

  • CHELSEA ABD’LİLERE SATILDI

Haziran ayında, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in, ABD başkanı Joe Biden’dan Abramoviç’in “Rusya ile arabuluculuk yapabilir” gerekçesiyle yaptırım listesine alınmamasını istediği iddia edildi.

İddiaya göre, Beyaz Saray bunun üzerine listeyi hazırlayan Hazine Bakanlığı’na ulaşarak AB ve İngiltere tarafından yaptırım listesine alınan Abramoviç’in ve şirketlerinin yer almamasını sağladı.

Haziran ayında ABD’de bir mahkeme, Rusya’ya uygulanan yaptırımları ihlal ederek yabancı bir ülkeden Rusya’ya izinsiz uçtukları gerekçesiyle Abramoviç’e ait ABD yapımı iki uçağa el konulmasına izin verdi.

Söz konusu uçakların bir dizi paravan şirket üzerinden Abramoviç’e ait olduğu belirtilen açıklamada, uçakların toplam değerinin 400 milyon doların üzerinde olduğu kaydedildi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

27 Aralık 2022 Salı

Avrupa Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Luis de Guindos Euro Bölgesi’nin karşı karşıya olduğu zorlu ekonomik koşulların hem bireyleri, hem şirketleri test edeceği uyarısını yaptı.

AMB Başkanı Guindos bugün bankanın internet sitesinde yayımlanan bir mülakatta Euro Bölgesi ekonomisindeki zorlu koşullara dikkat çekti.

Guindos “Avrupa’nın tamamında görülen yüksek enflasyon, ekonomik yavaşlama ve düşük büyümeyle çakışıyor. Hem şirketlerin, hem de hanehalkının ihtiyatlı davranıp uzun vadeye odaklanması çok önemli” ifadelerini kullandı.

Guindos faiz kararlarının her toplantıda verilere bağlı olarak değerlendirileceği söylemini yineledi. Kısa süreli bir durgunluk beklediğini ifade eden Guindos ekonominin gelecek yılın ikinci çeyreğinden itibaren tekrar büyüyeceğini öngördü.

Başkan Yardımcısı “Şu anki durum kuşkusuz ki şirketler ve sürdürülebilirlik için zorluk teşkil ediyor. Ufukta resesyon varken yüksek belirsizlik ortamı işletmeler ve girişimciler için durumu daha da zorlu hale getiriyor. Bu nedenle ihtiyatlı kalmak önemli” değerlendirmesini yaptı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

23 Aralık 2022 Cuma

BD Temsilciler Meclisi, 2023 mali yılı için 1,7 trilyon dolarlık bütçe tasarısını onayladı.

ABD federal hükümetine 2023 mali yılının sona ereceği 30 Eylül 2023’e kadar finansman sağlayacak bütçe tasarısı 201’e karşı 225 oyla kabul edildi.

Geçen hafta onaylanan geçici bütçenin süresinin dolmasına saatler kalırken, önceki gün Senatonun ardından dün Temsilciler Meclisinden geçen bütçe tasarısı yasalaşması için Başkan Joe Biden’ın imzasına sunulacak.

Bütçe tasarısının ABD yerel saatiyle gece yarısından önce Biden tarafından imzalanarak yasalaşmasıyla federal hükümetin finansman yetersizliği nedeniyle kapanmasının önüne geçilecek.

Bütçe paketinde Ukrayna’ya yönelik yardım da yer alıyor

Aylarca süren müzakerelerin ardından üzerinde uzlaşmaya varılan bütçe paketi, 772,5 milyar dolarlık savunma dışı harcamalar ile 858 milyar dolarlık savunma finansmanını içeriyor.

Söz konusu bütçe tasarısında, Ukrayna’ya yönelik 45 milyar dolarlık askeri, insani ve ekonomik yardım da yer alıyor.

Federal hükümet çalışanlarının devlete ait cihazlara TikTok indirmesini yasaklamaya yönelik düzenleme de bütçe tasarısında bulunuyor.

Bütçe tasarısında ayrıca, ülke genelinde toplulukların kuraklık, kasırga, sel ve orman yangını gibi doğal afetlerden toparlanmasına yardımcı olmak amacıyla yaklaşık 40 milyar dolarlık kaynak ayrılıyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

23 Aralık 2022 Cuma

ABD’de dayanıklı mal siparişleri, Kasım’da aylık yüzde 2,1 ile beklenenden fazla gerileyerek Nisan 2020’den bu yana en sert düşüşü gösterdi.

ABD Ticaret Bakanlığı, Kasım ayına ilişkin dayanıklı mal siparişleri verilerini açıkladı.

Buna göre, dayanıklı mallara yönelik siparişler Kasım’da bir önceki aya kıyasla yüzde 2,1 azalarak 270,6 milyar dolar oldu.

Nisan 2020’den bu yana en sert düşüşü gösteren dayanıklı mal siparişlerinin bu dönemde yüzde 0,6 azalması öngörülüyordu.

Dayanıklı mallara yönelik siparişler, Ekim’de ise yüzde 0,7 artışla 276,4 milyar dolara yükselmişti.

Veriler yavaşlama işareti olarak görüldü

Art arda 3 ay artış gösteren ulaşım ekipmanlarına yönelik siparişler, Kasım’da yüzde 6,3 azaldı. Ulaşım hariç siparişler, aynı dönemde yüzde 0,2 artarken, savunma hariç siparişler yüzde 2,6’lık azalış kaydetti.

Analistler, dayanıklı mal siparişlerindeki sert düşüşün, ekonominin yavaşladığının bir başka işareti olduğunu belirtti.

Ömrü en az 3 yılı bulan ürünlerden oluşan dayanıklı tüketim mallarına yönelik siparişler, sanayi üretimine ilişkin bilgi vermesi açısından önem taşıyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

23 Aralık 2022 Cuma

BD’de Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi, Aralık’ta yukarı yönlü revize edilerek 59,7 oldu. Söz konusu veri yukarı yönlü revize edilirken Aralık ayına ait öncü veri 59,1 olarak açıklanmıştı.

Michigan Üniversitesi, Amerikalı tüketicilerin eğilimleri doğrultusunda hazırladığı aralık ayına ilişkin Tüketici Güven Endeksi nihai verilerini açıkladı.

Buna göre, Tüketici Güveni Aralık’ta geçen aya kıyasla 2,9 puan artarak 59,7’ye çıktı.

Söz konusu veri yukarı yönlü revize edilirken Aralık ayına ait öncü veri 59,1 olarak açıklanmıştı. Tüketici güven endeksi, Kasım’da 56,8 olarak kaydedilmişti.

Amerikalıların şu anki finansal koşullara yönelik değerlendirmesini ölçen mevcut ekonomik koşullar endeksi, Aralık’ta aylık bazda 0,6 puan artarak 59,4’e çıktı. Tüketicilerin uzun vadeli öngörülerini yansıtan tüketici beklentileri endeksi de aynı dönemde 4,3 puan artarak 59,9’a yükseldi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Tüketici Anketleri Direktörü Joanne Hsu, tüketicilerin son derece olumsuz düşüncelerinin enflasyon baskılarının hafiflemesiyle Aralık’ta yumuşadığını belirtti.

Hsu, kısa vadeli enflasyon beklentilerinin Aralık’ta yüzde 4,9’dan yüzde 4,4 ile 18 ayın en düşük seviyesine gerilemesine rağmen yüksek kalmaya devam ettiğini kaydetti.

(Kaynak: BloombergHT.com )

23 Aralık 2022 Cuma

ABD’de çekirdek enflasyon göstergesi geçen ay yavaşlarken kişisel harcamalar ılımlı artış kaydetti. Bu durum fiyat baskılarının hafiflediğine işaret etti.

ABD Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre PCE fiyat endeksi aylık yüzde 0,1, yıllık yüzde 5,5 arttı. Yıllık artış böylece yüzde 2’lik enflasyon hedefinin oldukça üzerinde kalmaya devam etti.

Fed Başkanı Jerome Powell’ın enflasyonun yönünü göstermesi açısından daha kesin bir gösterge olduğunu belirttiği çekirdek PCE Kasım’da önceki aya kıyasla tahminlere paralel yüzde 0,2 arttı. PCE yıllık bazda da yüzde 4,7’ye geriledi. Önceki ay artış yüzde 5’ti. Beklenti yıllık yüzde 4,6’ydı.

Kişisel gelirler bu dönemde yüzde 0,4, harcamalar yüzde 0,1 ile Temmuz’dan beri en düşük artışı kaydetti.

Açıklanan rakamlar, fiyat baskılarının gerilediğine ve enflasyonun zirveyi görmüş olabileceğine işaret etti. Buna rağmen Fed’in faiz artırımlarına gelecek yıl da devam etmesi bekleniyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

21 Aralık 2022 Çarşamba

ABD’de ikinci el konut satışları, yüksek mortgage (konut kredisi) faiz oranlarının etkisiyle Kasım’da aylık yüzde 7,7 azalarak art arda 10’uncu ay düşüş kaydetti.

National Association of Realtors (NAR), Kasım ayına ilişkin ikinci el konut satış verilerini açıkladı.

Buna göre, ülkede ikinci el konut satışları, Kasım’da mevsim etkilerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 7,7 azalarak 4,09 milyona geriledi.

Düşüşünü 10’uncu aya taşıyan ikinci el konut satışlarının 4,2 milyon seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyordu.

Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyeye inen ikinci el konut satışları, Ekim’de de yüzde 5,9 azalışla 4,43 milyona inmişti.

Ülkede ikinci el konut satışları, Kasım’da geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 35,4 azaldı.

Fiyatlar arttı

ABD’de ikinci el piyasasında medyan konut fiyatları ise Kasım’da yıllık bazda yüzde 3,5 artarak 370 bin 700 dolara yükseldi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen NAR Başekonomisti Lawrence Yun, mortgage faiz oranlarındaki hızlı artışın konut satışlarındaki düşüşte etkili olduğunu belirtti.

Mevcut konut stokunun da tarihi düşük seviyelere yakın kalmaya devam ettiğine dikkati çeken Yun, art arda beş haftadır mortgage faiz oranlarında görülen düşüş nedeniyle piyasada çözülmenin olabileceğini ifade etti.

Mortgage başvuruları son hafta arttı

Öte yandan, Mortgage Bankalar Birliği (MBA) verilerine göre, mortgage başvuruları geçen hafta bir önceki haftaya kıyasla yüzde 0,9 arttı.

ABD’de 30 yıl vadeli mortgage için ortalama faiz ise yüzde 6,42’den yüzde 6,34’e inerek, Eylül ayından bu yana en düşük seviyeye geriledi.

Ülkede 30 yıl vadeli mortgage için ortalama faiz oranı, Ekim sonunda yüzde 7’yi aşarak, 2001’den bu yana kaydedilen en yüksek seviyeye ulaşmıştı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

21 Aralık 2022 Çarşamba

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yurt dışına para transferinde eksik bilgi ve belge raporlayan bankalardan 2 Ocak 2023 itibarıyla tespite konu ödemenin yüzde 5’i kadar ek ücret alacak.

TCMB’den bankalara gönderilen yazıda, bankaların EFT, havale ve SWIFT işlemleri bildirimlerine ilişkin uyarıda bulunuldu.

Daha önce yurt içinden yurt dışına yapılan transferlerde havale ve EFT işlemlerinde yer alan ödeme kategorisi detayının katılımcılar tarafından doldurulmasının talep edildiği aktarılan yazıda, ayrıca eksik veya hatalı uygulamaların giderilmemesi durumunda gerekli aksiyonların alınacağının bildirildiği vurgulandı.

Yazıda, bazı bankalarca TCMB’nin söz konusu talimatlarına uygun raporlama yapılmadığının tespit edildiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:

“Ödemeler alanında şeffaflığı arttırmak amacıyla ödeme kategorisi detayı gibi bazı alanları eksik raporlayan, hatalı raporlama yapan ve/veya TL ve yabancı para ödemeleri gerekli belgelerle tevsik edemeyen (ithalat ödemesinde ilgili ithalat belgesinin sunulmaması, kredi ödemesi, menkul kıymet işlemleri gibi) bankalardan 2 Ocak 2023 tarihi itibarıyla tespite konu ödemenin yüzde 5’i kadar ek ücret alınacaktır.”

SWIFT veri deseninde de güncelleme yapıldığı ifade edilen yazıda, güncellenen veri desenine ilişkin testlerin 26 Aralık’ta gerçekleştirilebileceğini, bu uygulama doğrultusundaki raporlamaya ise 2 Ocak 2023 itibarıyla başlanacağı bilgisi verildi.

TCMB’nin söz konusu adımlarının, yurt dışına para transferlerinde şeffaflığı güçlendireceği belirtiliyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )