07 Temmuz 2023 Cuma

Türkiye’de para politikasındaki değişimin döviz rezervlerinin yeniden artırılmasına katkı sağlayabileceğini bildirdi.

Kredi derecelendirme kuruluşundan yapılan açıklamada, Nijerya ve Türkiye’deki seçimlerin ardında para politikası ayarlarında değişikliğe gittiği belirtilirken, “Bu da bizim görüşümüze göre, Döviz (FX) rezervlerini yeniden inşa etmelerine ve perakende döviz talebinin sınırlanmasına yardımcı olabilecek bir değişim” ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, “Aynı zamanda, her iki ekonomideki politika yapıcılar, yüksek enflasyon ve döviz oynaklığı ile uzun süre mücadele etmek zorunda kalabilir” değerlendirmesi yapıldı.

“Kredi koşulları, Macaristan, Polonya ve Romanya da dahil olmak üzere orta gelirli emtia ithal eden ekonomilerde daha yüksek faiz oranlarıyla da olsa istikrar kazanıyor.” ifadelerinin yer aldığı açıklamada, gelişen piyasalarda kredi koşullarının yüksek küresel enflasyon oranlarına rağmen ABD’nin parasal sıkılaştırma döngü sürecinin daha fazla netlik kazanması sayesinde iyileşme gösterdiğine işaret edildi.

Orta gelirli ekonomilerin Çin’den gelen yumuşama verilerine rağmen makroekonomik dayanıklılık gösterdiğine vurgu yapılan açıklamada “(Bu ekonomilerde) Mali alan yetersiz kalmaktadır. Yeni borçlanmaların maliyeti özellikle düşük kredi reytingine sahip ülkeler için iki yıl önce olduğundan daha yüksek seviyede” ifadeleri kullanıldı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

07 Temmuz 2023 Cuma

Dış ticaret haddi Mayıs’ta geçen yılın aynı ayına göre 10,4 puan artarak 86,8 oldu.

İhracat birim değer endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,2, ithalat birim değer endeksi yüzde 13 azaldı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayına ilişkin dış ticaret endekslerini açıkladı.

Buna göre, ihracat birim değer endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,2 düştü. Endeks geçen yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 6,6 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2,5 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 11,8 ve yakıtlarda yüzde 38,2 gerildi.

İhracat miktar endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,8 yükseldi. Endeks geçen yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 14,6, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 6,5, yakıtlarda yüzde 47,5 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 13,4 değer kazandı.

İthalat birim değer endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13 geriledi. Endeks geçen yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 10,8, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 26,2, yakıtlarda yüzde 32,7 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 7,1 azaldı.

İthalat miktar endeksi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,7 değer kazandı. Endeks geçen yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 80,8, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 3,6, yakıtlarda yüzde 13,9 ve imalat sanayisinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 38,6 arttı.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış veriler

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre, nisanda 133,2 olan ithalat miktar endeksi yüzde 0,3 artarak mayısta 133,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise, Mayıs 2022’de 120 olan ithalat miktar endeksi yüzde 16,7 artarak, Mayıs 2023’te 140’a çıktı.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; nisanda 133,2 olan ithalat miktar endeksi yüzde 0,3 artarak, bu yılın mayıs ayında 133,6’a yükseldi. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise geçen yılın mayıs ayında 120 olan ithalat miktar endeksi yüzde 16,7 artarak, bu yılın aynı ayında 140’a ulaştı.

İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve Mayıs 2022’de 76,4 olarak elde edilen dış ticaret haddi, 10,4 puan artarak bu yılın mayıs ayında 86,8 oldu.

(Kaynak: BloombergHT.com )

06 Temmuz 2023 Perşembe

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomi programının üç temel bileşeninin, mali disiplinin tesisi, enflasyonun düşürülmesi için kademeli parasal sıkılaştırma ve yapısal reformlar olduğunu bildirdi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ekonomi programının üç temel bileşeni olduğunu dikkat çekti.

Şimşek söz konusu belişenleri şu şekilde özetledi:

Mali disiplinin yeniden tesis edilmesi; yani deprem etkisi hariç, bütçe açığının Maastricht kriterleri ile uyumlu bir seviyeye çekilmesi.

Enflasyonun orta vadede tek haneye düşürülmesi için kademeli parasal sıkılaştırma ve enflasyon hedefi ile uyumlu gelirler politikası.

Makro finansal istikrarı ve diğer tüm kazanımları kalıcı hale getirecek yapısal reformlar.

(Kaynak: BloombergHT.com )

06 Temmuz 2023 Perşembe

New York Fed Başkanı John Williams, Fed’in Haziran ayında faizi sabit tutmasının doğru karar olduğunu, ancak devam eden ekonomik güçlenme karşısında faizlerin bir noktada yeniden artırılmalarının gerekli olabileceğini söyledi.

New York Fed Başkanı John Williams Çarşamba günü yaptığı açıklamada, merkez bankasının üç hafta önce faiz oranlarını sabit tutmasının doğru hareket olduğunu söylerken, devam eden ekonomik güç nedeniyle bir noktada faiz oranlarını tekrar yükseltmek zorunda kalabileceğini ima etti.

New York Fed tarafından düzenlenen etkinlikte konuşan Williams, “Arz ve talep arasında dengeyi sağlamak, enflasyonu aşağı getirmek için daha yapacak işimiz var. Fed’in gelecekte atacağı adımların düşünülmesinde verilere bağlı olacağım” dedi.

Williams, Temmuz ayında bir faiz artırımına ihtiyaç olduğuna inanıp inanmadığı yönündeki bir soruyu yanıtlamaktan kaçınırken, New York Fed uzmanlarının karar vermekte kendisine yardımcı olmak için henüz çalışmaya başlamadıklarını ifade etti.

Williams, enflasyonun hala rahat seviyeleri için çok yüksek olduğunu söyledi, ancak fiyat baskılarının hafiflediğini de kabul etti.

Williams, bankasında düzenlenen bir etkinlikte fiyat baskılarının olduğu yerden “memnun değilim” dedi. Ayrıca işgücü talebinin yüksek kaldığını ve ekonominin oran artışlarını “oldukça iyi” hallettiğini söyledi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

06 Temmuz 2023 Perşembe

Fed’in faizleri değiştirmeme kararı aldığı Haziran ayına ait toplantının tutanaklarında bazı üyelerin faiz artırımını Haziran’da da sürdürmek istediği görülürken neredeyse tüm yetkililerin 2023’te daha fazla faiz artışı beklentisi öne çıktı. Tutanaklar, Temmuz’da da faiz artırımı olabileceği sinyali verdi.

Fed’in Haziran ayına ait toplantı tutanakları yayınlandı.

Tutanaklarda bazı yetkililerin bu toplantıda 25 baz puanlık artıştan yana olduğu görülürken neredeyse tüm yetkililerin 2023’te daha fazla faiz artışı olacağı, ancak faiz artışlarının daha yavaş hızda olacağı beklentisi öne çıktı. Tutanaklara göre yetkililerin çoğu Haziran ayını pas geçmeyi ‘uygun veya kabul edilebilir’ olarak gördü. Neredeyse tüm yetkililer bu yıl ek faiz artışlarının uygun olduğunu belirtti.

Fed 2023’te ekonomide ‘hafif’ durgunluk beklentisini sürdürdü. Yetkililer büyüme için risklerin aşağı yönlü, işsizlik için yukarı yönlü olduğunu belirtti.

Fed Haziran toplantısında 15 ay süren sıkılaşmanın ardından politika faizini değiştirmeme kararı almış, Başkan Jerome Powell bu sene 50 baz puanlık daha faiz artışının masada olduğu sinyalini vermişti.

Politika yapıcılar her ne kadar faiz artışlarının devam etmesinden yana olsa da ekonomik büyümeye yönelik endişelerle faiz artışı yapmadı.

Tutanaklara göre yetkililer, bu kararla ekonominin Fed’in maksimum istihdam ve fiyat istikrarı hedefine yaklaşıp yaklaşmayacağını izlemek için zaman kazanmak istedi. Yine tutanaklarda “Ekonomi yüksek faiz oranları da dahil sıkılaşan kredi koşullarıyla karşı karşıyaydı, bu da ekonomik aktivite, istihdam ve enflasyon üzerinde baskıya neden olabilir. Bu etkilerin ne kadar daha süreceği belirsiz” ifadeleri yer aldı.

Bankacılık sektöründeki stresin hafiflediği, koşulların Mart başından bu yana iyileştiği de vurgulandı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Temmuz 2023 Çarşamba

ABD’de fabrika siparişleri, Mayıs’ta yüzde 0,3 artarak piyasa beklentilerinin altında yükseliş kaydetti.

ABD Ticaret Bakanlığı, Mayıs ayına ilişkin fabrika sipariş verilerini açıkladı.

Buna göre, ülkede fabrika siparişleri, Mayıs’ta bir önceki aya kıyasla yüzde 0,3 arttı.

Piyasa beklentilerinin altında artış kaydeden fabrika siparişlerinin bu dönemde yüzde 0,8 yükselmesi öngörülüyordu. Fabrika siparişleri, Nisan’da da yüzde 0,3 artmıştı.

Söz konusu dönemde dayanıklı mal siparişleri yüzde 1,8 artarken, dayanıklı olmayan mallara yönelik siparişler yüzde 1,2 azaldı.

Fabrika siparişleri, ABD ekonomisinde önemli bir yere sahip olan sanayi sektörünün yakın gelecekteki performansına ışık tutması açısından önem taşıyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Temmuz 2023 Çarşamba

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) brüt rezervleri 23 Haziran haftasında bir önceki haftaya göre 4 milyar 760 milyon dolar artarak 107 milyar 561 milyon dolara ulaştı. Bankanın verilerine göre aynı dönemde döviz mevduatları ise 167,9 milyar dolara geriledi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı. Buna göre brüt Döviz rezervler 23 Haziran haftasında 66 milyar 246 milyon dolara yükseldi. Önceki haftada brüt döviz rezervler 60 milyar 783 milyon dolar seviyesindeydi.

Söz konusu dönemde bankanın altın rezervleri 703 milyon dolar azalırken döviz rezervleri 5,5 milyar dolar arttı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) toplam rezervleri 23 Haziran haftasında bir önceki haftaya göre 4 milyar 760 milyon dolar artarak 107 milyar 561 milyon dolara ulaştı.

TCMB tarafından açıklanan verilere göre 23 Haziran haftasında döviz mevduatlarındaki düşüş bir haftalık aradan sonra devam etti.

Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı bu haftada 167,9 milyar dolara geriledi. Bu rakam bir önceki hafta 176,3 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.

Böylelikle 25 Ocak 2019 haftasında görülen 166 milyar dolarlık veriden sonra en düşük seviye kaydedilmiş oldu.

Pariteden arındırılmış olarak döviz mevduatları gerçek kişilerde 2,2 milyar dolar tüzel kişilerde ise 5,2 milyar dolar düşüş gösterdi. Böylelikle pariteden arındırılmış döviz mevduatı toplamda 7,4 milyar dolar azaldı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Temmuz 2023 Çarşamba

TBMM’ye sunulan teklifle, Kur Korumalı Mevduat’ta (KKM) Hazine desteği uygulamasının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) devri öngörüldü.

AK Parti TBMM’ye sunduğu torba kanun teklifinde Kur Korumalı Mevduat’ta Hazine desteği uygulamasının Merkez Bankası’na devri öngörüldü.

Buna ek olarak, torba kanun teklifinde KKM uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi yetkisinin de Merkez Bankası’na devredilmesi teklifi yer aldı.

BDDK verilerine göre, kur korumalı TL, mevduat ve katılım hesapları 91,3 milyar lira artışla 2 trilyon 719 milyar lira oldu. Önceki hafta 52,3 milyar lira artış yaşanmıştı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Temmuz 2023 Çarşamba

Torba yasada yer alan teklife göre, tescil ve kayıtlı bulunan araçlar ile yıl sonuna kadar tescil edilecek yeni araçlar için bir sefere mahsus ek motorlu taşıt vergisi uygulanacak.

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde memur ve emeklilerin maaş artışlarını da içeren kanun teklifine ilişkin açıklama yaptı.

TBMM Başkanlığı’na sunulan torba yasa teklifinde bir dizi vergi düzenlemesi de yer aldı.

Güler, “17 maddelik hazırladığımız teklifte kurumlar vergisi ve MTV’de yeni düzenlemeler yapıyoruz, vergi kanunlarımızda yer alan bazı istisnaların kaldırılması yönünde değişiklikler öneriyoruz. Ayrıca vergi kanunlarında yer alan bazı maktu vergi tutarlarının GSYH içindeki paylarının azaldığını dikkate alarak, maktu tutarların güncellenmesine imkan verecek şekilde yetki düzenlemelerini öngörüyoruz” dedi.

Teklife göre, tescil ve kayıtlı bulunan araçlar ile yıl sonuna kadar tescil edilecek yeni araçlar için bir sefere mahsus ek motorlu taşıt vergisi uygulanacak.

İhracatı teşvik eden kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlar için 1 puan olarak uygulanan Kurumlar Vergisi indirimi 5 puan indirimli olarak uygulanacak.

Yasa teklifinde daha önce 2023 için yüzde 20 olarak öngörülen Kurumlar Vergisi yüzde 25 olarak uygulanacak.

Yüzde 25 olarak uygulanacak kurumlar vergisi, finansal kiralama, faktoring, elektronik ödeme şirketleri, sermaye piyasası kurumları, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerinde yüzde 30 olacak.

Teklifte kurumların aktifindeki gayrimenkullere uygulanan Kurumlar Vergisi indirimi yüzde 50’den yüzde 25’e düşürülürken bu gayrimenkullere uygulanan Katma Değer Vergisi istisnasının kaldırılması öngörüldü.

Kurumlar Vergisi’nde artış haberleri saonrası Borsa İstanbul’da satışların yüzde 1’i aştığı gözlendi. Bankacılık Endeksi’nde düşüş ise yüzde 3’ün üzerine çıktı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Temmuz 2023 Çarşamba

Türkiye İstatistik Kurumu Haziran ayı tüketici ve üretici enflasyon verisini açıkladı. TÜİK verilerine göre enflasyon yıllık bazda 18 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşti.

Haziran ayında tüketici fiyat endeksi aylık yüzde 3,92 oldu. Beklenti aylık enflasyonun yüzde 4,30 olması yönündeydi.

Yıllık olarak bakıldığında ise TÜFE yüzde 38,21 olarak gerçekleşti. Yıllık enflasyon Mayıs ayında yüzde 39,59 olarak gelmişti. Haziran ayı için yıllık enflasyon beklentisi yüzde 38,85 olması yönündeydi.

Haziran verisiyle beraber yıllık enflasyonda 8 ay üst üste düşüş kaydedilmiş oldu. Veriler incelendiğinde yıllık enflasyonun 18 ayın en düşük seviyesinde gerçekleştiği gözlendi.

Memur ve emeklileri etkileyecek 6 aylık enflasyon % 19,77 oldu

Memur ve emekliye yapılacak zam oranını etkileyecek 6 aylık enflasyon ise yüzde 19,77 olarak gerçekleşti.

TÜİK verilerine göre çekirdek TÜFE Haziran ayında yıllık bazda yüzde 47,33 artış kaydederken beklenti bu rakamın yüzde 47,60 olması yönündeydi. Çekirdek enflasyon Mayıs ayında yüzde 46,62 olarak gerçekleşmişti.

Üretici fiyatları tarafında aylık artış yüzde 6,50 oldu. Bu rakam Mayıs ayında yüzde 0,65 olarak gerçekleşmişti. ÜFE’nin Haziran ayında yıllık artışı yüzde 40,42 olurken bu rakam bir önceki ay yüzde 40,76 olmuştu.

Yıllık bazda en yüksek artış lokanta ve otellerde

Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 14,76 ile konut oldu. Buna karşılık, aylık artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 67,22 ile lokanta ve oteller oldu.

Haziran’da bir önceki aya göre ise en az artış gösteren ana grup yüzde 1,21 ile sağlık oldu. Buna karşılık, aylık artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 11,13 ile alkollü içecekler ve tütün olarak kayıtlara geçti.

Yurt içi ÜFE 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 6,50, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 14,82, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 40,42 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 86,59 artış gösterdi.

Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığı için yüzde 53,61, imalat için yüzde 42,09, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı için yüzde 3,29 ve su temini için yüzde 59,68 artış olarak gerçekleşti.

Aylık değişimler ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 4,77, imalatta yüzde 6,15, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 12,54 ve su temininde yüzde 2,71 artış olarak gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara mallar için yüzde 36,50, dayanıklı tüketim malları için yüzde 47, dayanıksız tüketim malları için yüzde 62, enerji için yüzde 10,26 ve sermaye malları için yüzde 52,44 artış olarak gerçekleşti.

Aynı grubun aylık değişimleri ise ara malında yüzde 6,59, dayanıklı tüketim malında yüzde 2,53, dayanıksız tüketim malında yüzde 3,19, enerjide yüzde 12,67 ve sermaye malında yüzde 8,02 artış olarak gerçekleşti.

(Kaynak: BloombergHT.com )