07 Eylül 2023 Perşembe

Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez Türkiye ekonomisini istikrara kavuşturacak politikalara eşlik etmeye kararlı olduklarını belirterek önümüzdeki üç yıl için Dünya Bankası Yönetim Kurulu’na 18 milyar dolarlık yeni operasyonlar sunmayı öngördüklerini belirtti.

Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez Türkiye için önümüzdeki üç yıl içinde 18 milyar doları yeni operasyonlar için olmak üzere toplam 35 milyar dolarlık operasyonlar hazırlama ve sunmayı öngördüklerini açıkladı.

Lopez konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Ekonomiyi istikrara kavuşturacak politikaların uygulanmasında Türkiye’ye eşlik etmeye kararlıyız. Devam eden 17 milyar dolarlık programımıza ek olarak, üç yıl içinde Dünya Bankası Yönetim Kurulu’na 18 milyar dolarlık yeni operasyonlar hazırlamayı ve sunmayı öngörüyoruz.Bu miktar hükümete doğrudan kredi verilmesini ve özel sektöre destek verilmesini kapsamaktadır. Türk özel sektörüne yönelik destek, doğrudan yatırım, garantiler ve yaklaşık 5 milyar dolarlık ticari finansmanın harekete geçirilmesi yoluyla bunun üçte ikisi kadar olabilir.

Dolayısıyla, Banka Grubu İcra Direktörlerinin farklı operasyonları onaylamasına bağlı olarak, tüm finansman araçları dikkate alındığında bu, yaklaşık 35 milyar dolarlık geçici bir toplam mali paket anlamına gelmektedir. Bu paket, yönetimin makroekonomik istikrarı yeniden tesis etmek için gösterdiği güçlü kararlılığa ve daha da önemlisi attığı adımlara karşılık vermektedir. Ve bu paket, Dünya Bankası Grubu’nun özel sektör kolu aracılığıyla kaynakları harekete geçirme kabiliyetinden yararlanmaktadır.

Dünya Bankası programı açısından, halihazırda aktif olduğumuz öncelikli alanlara ve özellikle de bu yaz yaşanan rekor sıcaklıkların da gösterdiği üzere çok güncel bir sorun olan iklim değişikliğine katılımımızı sürdürmeyi öngörüyoruz.

TCMB’nin uyguladığı para politikasının sıkılaştırılması, Hazine ve Maliye Bakanlığının mali açığı azaltma tedbirlerinin doğru yönde atılan adımlar olduğuna inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Ülkedeki mevcut duruma yanıt olarak, ihracat sektörü gibi diğer bazı alanlardaki katılımlarını da derinleştirmeyi planladıklarını belirten Lopez, “IBRD ekibimiz halihazırda kısmi kredi garantisini araştırıyor, MIGA ticaret finansmanı için kısa vadeli garantiler olasılığını değerlendiriyor ve IFC, yatırım fırsatlarına bağlı olarak, ticaret ve tedarik zinciri garantilerinin yanı sıra uzun vadeli finansman yoluyla ihracat sektörünü desteklemek için müdahaleleri önemli ölçüde genişletmek istiyor” şeklinde konuştu.

(Kaynak: BloombergHT.com )

07 Eylül 2023 Perşembe

Eski ve yeni Fed yetkililerinden ileriye dönük para politikalarına ilişkin açıklamalar geldi.

Boston Fed Başkanı Susan Collins politika yapıcılar olarak ekonomik verileri değerlendirmeleri ve karar verirken sabırlı davranmaları gerektiğini vurgularken, eski St. Louis Fed Başkanı James Bullard üyelerin bu yıl için ilave bir faiz artışını daha bu ay sonunda yayımlanacak beklentilerine yansıtmaları gerektiğini söyledi.

Collins, “Politika döngümüzün bu aşaması, patikamızı korurken sabır ve bütünsel veri değerlendirmesi gerektiriyor. Politika faiz oranlarında zirveye yakın veya hatta zirvede olsak da, gelen verilere bağlı olarak daha fazla sıkılaştırma yapılması gerekebilir” ifadelerini kullandı.

Bullard da “risk yönetimi açısından” ilave bir faiz artışının “dot plot” olarak bilinen tahminler arasında tutulmasının “akıllıca” olacağı değerlendirmesini yaptı.

Öte yandan Chicago Fed’in iki ekonomisti tarafından hazırlanan ve kurumun internet sitesinde yayımlanan çalışmada Fed’in son 18 aydaki yüzde 5,25’lik faiz artırımının, enflasyonu ABD merkez bankasının yüzde 2 hedefine düşürmek ve resesyondan kaçınmak için yeterli olabileceği öngörüldü.

Stefania D’Amico ve Thomas King tarafından hazırlanan çalışmada, “Modelin öngörüsüne göre halihazırda yapılmış olan politika sıkılaştırması, enflasyonun 2024 ortasında Fed hedefine yaklaşması ve resesyonun önlenmesi için yeterli” denildi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

07 Eylül 2023 Perşembe

ABD’de güçlü hizmet verileri sonrası Fed’den faiz artışı beklentileri artarken, JPMorgan Asset Management tüketim harcamaları konusunda uyardı. Bazı Fed üyeleri ilave bir faiz artışının gerekli olabileceğini belirtti.

Bloomberg Dolar Endeksi Çarşamba günü ABD’de açıklanan güçlü hizmet verilerinin Fed faiz artışı beklentilerini desteklemesi sonrası 6 ayın zirvesine çıkarken, Japon yeni 10 ayın en düşük seviyesini test etti, Çin yuanı da kayıplarını aralıksız 5. güne taşıdı.

Çin Merkez Bankası yuanı beklentilerden güçlü bir seviyede sabitledi. Avustralya, Çin ve Güney Kore’de hisse senedi endeksleri genel olarak konut sektörü hisseleri öncülüğünde düşüş kaydetti.

Japon Nikkei 225 de sabahki kazançlarını geri vererek düşüşe geçti. Çarşamba günü kayıpla kapanan Wall Street endeksleri bu sabah vadeli işlemlerde zayıf görünümü sürdürüyor. ABD verileri ile ABD tahvil getirilerinde yaşanan yükseliş de bu sabah hız kesti. Çarşamba günü 6 baz puan yükselen ABD 2 yıllık tahvil getirisi bu sabah yüzde 5’e indi.

Çin’de ihracat daralması hız kesti

Çin’de ihracatta yaşanan düşüş ağustos ayında hız keserken, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde en kötünün geride kalmış olabileceği yönündeki umutları destekledi.

Temmuz ayında yüzde 14,5 azalan dolar cinsinden ihracat, Ağustos ayında yüzde 8,8 ile yüzde 9’luk düşüş beklentisinin altında bir oranda geriledi. Aynı dönemde ithalat yüzde 7,3 düştü.

Bloomberg anketinde ithalatta yüzde 9 oranında düşüş öngörülmüştü. Dış ticaret dengesi ise 68,4 milyar dolar ile beklentinin altında kaldı.

Australia & New Zealand Banking Group Ltd Çin Başekonomisti Raymond Yeung, “Çin ticaret verilerinin iyileşmesi, büyüme istikrarının erken bir işareti” değerlendirmesinde bulundu. Diğer veriler de küresel talebin de toparlanmaya başladığını gösterdi ve önümüzdeki aylarda Çin’in ticareti için biraz umut sağladı. Dünya ticareti için kritik şekilde Güney Kore’den yapılan ihracat da ağustos ayında önceki aya göre daha ılımlı bir hızda düştü.

06 Eylül 2023 Çarşamba

Küresel tahvil piyasaları Fed faiz kararı öncesi finansman sağlamak üzere ihraç süreçlerini başlattı.

Küresel tahvil piyasaları Fed faiz kararı öncesi yoğun özel sektör ihraçlarına sahne oldu. Salı günü en az 40 şirket yüksek notlu tahvil piyasasından finansman sağlamak üzere ihraç süreçlerini başlattı.

Bu ihraçların yaklaşık yarısı ABD’de gerçekleştirilirken ABD ihraçlarının büyüklüğü 36 milyar doları aştı. Euro Bölgesi’nde ihraç büyüklüğü ise 20,1 milyar doları buldu.

CreditSights Stratejisti Winnie Cisar, ABD tahvil getirilerini yukarı taşıyabilecek herhangi bir ekonomik veri öncesi şirketlerin önden yüklemeli tahvil ihraçlarına giriştiğini söyledi.

İhraçlara danışmanlık yapan bankacılar arasında yapılan bir ankete göre bu ay ABD’de 120 milyar dolar büyüklüğünde tahvil ihraç edilmesi bekleniyor. Beklenti, kritik ABD enflasyon verisi ve Fed faiz kararı öncesi bu ihraçların önümüzdeki birkaç güne tamamlanması yönünde.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Eylül 2023 Salı

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, Eylül’de faiz artırımına ara verilmesini destekleyen mesajlar verdi.

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Waller, enflasyondaki yavaşlamaya dikkat çekerek faiz artışlarına ‘temkinli’ biçimde devam edilmesi gerektiğini söyledi.

CNBC’ye konuşan Waller “Yakın zamanda adım atılmasını gerektiren bir şey yok. Verileri bekleyip görmemiz gerekir” diyerek Eylül toplantısında faiz artışı olmayabileceği mesajını verdi.

Fed yetkilileri faiz kararını 19-20 Eylül’deki toplantıda açıklayacak. Piyasalarda faiz artışı olmayacağı beklentisi hakim.

Fed son olarak Temmuz toplantısında politika faizini yüzde 5,25-5,5 aralığına yükseltmişti. Waller faiz artışından yana oy kullanmıştı.

ABD’de ekonomik veriler karışık sinyaller veriyor. İstihdam talebi kademeli biçimde yavaşlarken talep hala güçlü kalıyor ve bu durum büyümeyi de canlı tutuyor.

Bu sene yeni bir faiz artışını destekleyip desteklemeyeceği sorusuna Waller “Verilere bağlı olarak bakacağız” yanıtını verdi.

Fed/Mester: Faizler biraz daha yükselebilir

Öte yandan Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester Alman Börsen-Zeitung’a yaptığı bir açıklamada Fed’in daha fazla faiz artırması gerekebileceğini belirterek “Ancak Eylül ayı toplantısına daha çok var ve o zamana dek daha fazla veri göreceğiz” şeklinde konuştu.

Mester’in bu yıl FOMC’de oy hakkı bulunmuyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Eylül 2023 Salı

Reele efektif döviz kuru Ağustos ayında 52,50 seviyesine yükseldi.

Yılın zirve seviyesine çıkan enflasyonunun ardından reel efektif döviz kurunda da yukarı yönlü bir hareket görüldü.

TCMB’nin açıkladığı verilere göre TL’nin reel değeri açısından bir gösterge olan TÜFE bazlı reel efektif Döviz kuru Ağustos’ta 52,50 olarak kaydedildi. Temmuz’da bu değer 48,70 seviyesindeydi.

Aralık 2021’de reel efektif Döviz kuru 47,61 ile rekor düşük seviyeyi kaydetmişti.

Ağustos’ta Yİ-ÜFE bazında reel efektif döviz kuru endeksi de 4,19 puan artışla 81,50’den 85,69’a yükseldi.

Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, ikili ticaret akımları kullanılarak ağırlıklandırılan Türk lirasının ortalama değeri ile nominal efektif döviz kuru hesaplanıyor. Nominal efektif döviz kurundan da nispi fiyat etkileri arındırılarak reel efektif döviz kuruna (REK) ulaşılıyor.

REK, TÜFE, ÜFE ve birim işgücü maliyetlerden biriyle arındırılarak üç farklı alt endeks oluşturuyor. TCMB enflasyon hedefi kapsamında TÜFE bazlı REK’i esas alıyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Eylül 2023 Salı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ağustos enflasyonuna ilişkin değerlendirmesinde vergi ve yönetilen fiyatlardaki ayarlamaların devam eden etkisiyle birlikte enerji grubundaki artışa vurgu yaptı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yılın en yüksek seviyesini gören Ağustos enflasyonuyla ilgili değerlendirmesini yayımladı.

TCMB’nin değerlendirmesinde Ağustos enflasyonunda vergi ve yönetilen fiyatlardaki ayarlamaların Temmuz ayından sarkan etkilerinin yanı sıra Türk lirasındaki değer kaybı ve ücret artışlarının gecikmeli etkileri ile küresel enerji fiyatlarındaki yükseliş sonucunda ana grupların tamamında yıllık enflasyonun yükseldiği ifade edildi.

TCMB değerlendirmesinde aylık bazda en yüksek artışın yüzde 14,23 ile enerji grubunda olduğuna dikkat çekilirken bu gelişmede önceki aydan sarkan vergi etkisinin yanı sıra dış fiyat baskılarının belirleyici olduğu vurgulandı.

Akaryakıt fiyat artışlarının ulaştırma hizmetleri fiyatlarına hızlı şekilde yansıdığını ifade eden TCMB grup aylık enflasyonunda yüzde 27,62 ile 2003 bazlı TÜFE kapsamında hesaplanan en yüksek artışın kaydedildiğini de söyledi.

“Kirada yüksek artışlar gözlendi”

Gıda, asgari ücret ve kur gelişmelerine duyarlılığı yüksek hizmet kalemlerinin yanı sıra kirada
yüksek artışlar gözlendiğini belirten TCMB temel mal grubu fiyatlarında özellikle Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli etkileriyle yükselişin sürdüğünü ifade etti.

Taze meyve ve sebze fiyatlarında ise TCMB olumsuz görünümün Ağustos ayında da devam ettiğini belirtirken işlenmiş gıda alt grubunda fiyat artışlarının da genele yayılarak güçlendiğini vurguladı.

Değerlendirmede üretici fiyatları ve çekirdek göstergelerle ilgili olarak da şu ifadeler kullanıldı. Üretici fiyatlarındaki artış eğilimi enerji grubunda daha belirgin olmak üzere sürmüş, son üç aylık dönemde tüketici fiyatları üzerinde üretici kaynaklı yukarı yönlü baskılar belirginleşti. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artış oranları B ve C göstergelerinde güçlü seyrini korumuş ve göstergelerin yıllık enflasyonları yükselmeye devam etti.

Enflasyon yılın zirvesini gördü

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre enflasyon Ağustos’ta aylık yüzde 9,09, yıllık yüzde 58,94 olarak tahminleri aşmıştı. Tüketici enflasyonunda harcama gruplarının geneline yayılan fiyat artışları görülmüştü.

(Kaynak: BloombergHT.com )

05 Eylül 2023 Salı

Morgan Stanley ekonomistleri güçlü ikinci çeyrek büyüme ve Ağustos enflasyon verileri ile devam eden yüksek dış ticaret açığı verileri sonrası faiz tahminlerine yönelik yukarı yönlü riskler oluştuğunu belirtti. Ekonomistler yıl sonu TÜFE tahminini de yükseltti.

Morgan Stanley ekonomistleri Hande Küçük ve Alina Slyusarchuk yayımladıkları notta “İki ay üst üste çok güçlü gelen TÜFE verileriyle karşı karşıya kalan yeni PPK enflasyon beklentilerinde daha fazla bozulmanın önüne geçmek ve kredibilitesini daha da artırmak için yukarı yönlü sürprizlere devam etmeyi tercih edebilir. Böylece TCMB’nin yüzde 30 politika faizine bizim öngördüğümüzden daha erken ulaşabileceğini görebiliriz” dedi.

Ekonomistler yıl sonu TÜFE tahminini yüzde 62’den yüzde 66’ya revize etti. Daha öncesinde enflasyonun tepe noktasını ise Mayıs 2024’te yüzde 68 olarak öngören ekonomistler bu tahminini yüzde 72’ye yükseltti.

Açıklamada “Manşet enflasyonu tahminimize göre yüzde 42’ye indirebilecek sıkılaştırma adımları ve 2024’ün ikinci yarısından itibaren olumlu baz etkisi devreye girene kadar özellikle hizmet fiyatlarındaki yapışkanlık, kurda potansiyel düzeltmeler ve yönetilen-yönlendirilen fiyatlar enflasyonda yukarı yönlü baskı yaratacak” ifadesi yer aldı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

1 Eylül 2023 Cuma

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s Türkiye’nin 2023 ve 2024 yılı büyüme tahminlerini yukarı yönlü revize etti.

Moody’s, Küresel Makro Görünüm 2023-24 raporunun Ağustos sayısını yayımladı.

Raporda, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 4,2 ve gelecek yıl yüzde 3 büyümesinin beklendiği bildirildi.

Moody’s, Mayıs ayında yayımladığı tahminlerinde Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 2,6 ve gelecek yıl yüzde 2 büyüyeceğini öngörmüştü.

Raporda, 2023 yılının ilk yarısında ABD, İngiltere, Kanada, Fransa, Brezilya, Meksika, Hindistan ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu birçok ülkede ekonomik faaliyetin beklentileri aştığı aktarıldı.

Enflasyon tahminlerine de yer verilen raporda, Türkiye’de yıl sonu enflasyonun bu yıl yüzde 51,2 ve gelecek yıl yüzde 48,7 olmasının beklendiği kaydedildi.

“Sıkı finansal koşullar küresel ekonomik büyümeyi baskılamaya devam edecek”

Raporda, sıkı finansal koşulların bu yıl küresel ekonomik büyümeyi baskılamaya devam edeceği ve büyümeyi 2024 yılında trendin altında tutacağı belirtildi.

G20 ekonomilerinin geçen yıl yüzde 2,7 büyüdüğü anımsatılan raporda, bu ekonomilerde büyümenin yavaşlayarak bu yıl yüzde 2,5 ve gelecek yıl yüzde 2,1 olmasının beklendiği aktarıldı.

Moody’s, bir önceki tahminlerinde G20 ekonomilerinin bu yıl yüzde 2,1 ve gelecek yıl yüzde 2,2 büyüyeceğini öngörmüştü.

Çin ekonomisinin önemli büyüme zorluklarıyla karşı karşıya olduğuna işaret edilen raporda, ülke ekonomisi için bu yıla ilişkin büyüme tahmini yüzde 5 olarak korunurken, 2024 yılı için yüzde 4,5’ten yüzde 4’e düşürüldü.

ABD’de ise resesyon riskinin azaldığı belirtilen raporda, ancak enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde ABD Merkez Bankası’nın (Fed) hedefine düşmesi için trendin altında üretim gerektiği aktarıldı.

Raporda, ABD ekonomisi için bu yıla ilişkin büyüme tahmini yüzde 1,1’den yüzde 1,9’a ve gelecek yıl için yüzde 0,9’dan yüzde 1’e yükseltildi.

Enflasyonun beklendiği gibi düştüğü ve gelecek yıl da düşmeye devam edeceği belirtilen raporda, ancak risklerin sürdüğü aktarıldı. Raporda, büyük merkez bankalarının 2024 yılına kadar kısıtlayıcı politika duruşlarını sürdüreceği belirtildi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

29 Ağustos 2023 Salı

Temmuz’da dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,2 artarak 12,22 milyar dolara yükseldi. 12 aylık açık ise 120 milyar doları aştı.

Türkiye’de Temmuz ayında çift haneli dış ticaret açığı kaydedildi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Temmuz’da dış ticaret açığı yıllık yüzde 14,2 artışla 12,22 milyar dolar oldu. Böylelikle 12 aylık dış ticaret açığı 120,71 milyar dolar olarak kaydedildi. 12 aylık dış ticaret açığında Mayıs ayında 122,27 milyar dolarla rekor seviye görülmüştü.

İhracat Temmuz’da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,3 artarak 20,08 milyar dolar, ithalat yüzde 10,5 artarak 32,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Temmuz ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı 2022 Temmuz ayında yüzde 63,4 iken, 2023 Temmuz ayında yüzde 62,2’ye geriledi.

Ticaret Bakanlığı’nın Temmuz ayı geçici verileri 12,4 milyar dolarlık açığa işaret etmişti.

Enerji-altın hariç açık Temmuz’da 6 milyar dolar

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2023 Temmuz ayında yüzde 9,9 artarak 18,5 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 24,1 artarak 24,5 milyar dolara çıktı.

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Temmuz ayında 6 milyar 35 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Dış ticaret hacmi yüzde 17,6 artarak 43 milyar dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 75,4 oldu.

7 aylık açık 73 milyar doları aştı

Genel ticaret sistemine göre ihracat 2023 yılı Ocak-Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7 azalarak 143,3 milyar dolar, ithalat yüzde 5 artarak 216,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Ocak-Temmuz döneminde dış ticaret açığı yüzde 18,1 artarak 62,3 milyar dolardan, 73,6 milyar dolara yükseldi.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2022 Ocak-Temmuz döneminde yüzde 69,8 iken, 2023 yılının aynı döneminde yüzde 66,1’e geriledi.

(Kaynak: BloombergHT.com )