17 Ağustos 2023 Perşembe

TÜİK verilerine göre, ikinci çeyrekte işsizlik bir önceki çeyreğe göre 73 bin kişi azalarak 3 milyon 400 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,3 puanlık azalış ile yüzde 9,7 seviyesinde gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik yüzde 23,5 olurken genç işsizlik oranı da yüzde 18,3 olarak izlendi.

TÜİK, 2023’ün ikinci çeyreğine dair İşgücü İstatistikleri verilerini yayımladı.

Buna göre, 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 73 bin kişi azalarak 3 milyon 400 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,3 puanlık azalış ile yüzde 9,7 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,8, kadınlarda yüzde 13,4 olarak tahmin edildi.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı yüzde 48,2 oldu

İstihdam edilenlerin sayısı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 151 bin kişi artarak 31 milyon 513 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puanlık artış ile yüzde 48,2 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 65,7 iken kadınlarda yüzde 31,1 olarak gerçekleşti.

Genç işsizlik oranı yüzde 18,3 oldu

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki çeyreğe göre 1,2 puanlık azalış ile yüzde 18,3 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 15,1, kadınlarda ise yüzde 24,1 olarak tahmin edildi.


Genişi tanımlı işsizlik oranı yüzde 23,5 oldu

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1 puanlık artış ile yüzde 23,5 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 16,5 iken potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 17,3 olarak tahmin edildi.

TÜİK bülteninde, Hanehalkı İşgücü Araştırması Şubat ve Mart aylarına ilişkin anket uygulaması, ülkemizde yaşanan deprem felaketi nedeniyle bazı illerde yapılamadığından, 2023 yılı I. çeyreğine ilişkin sonuçlar anket uygulaması gerçekleştirilebilen iller üzerinden Türkiye bazında tahmin verecek şekilde ağırlıklandırma yapılarak hesaplandığı belirtildi.

Verilen bilgiye göre, 2023 yılı II. çeyreğinden itibaren anket uygulaması depremden etkilenen iller de dahil olmak üzere tüm ülke genelinde uygulanabilmiş ve bu sebeple standart ağırlıklandırma işlemi gerçekleştirildi. Ayrıca ilgili aylar için deprem etkisinin göstergelere yansıtılabilmesi amacıyla ek bir anket uygulaması yapılarak 2023 yılı I. çeyreğine ilişkin arındırılmamış ve mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sonuçlar yeniden hesaplanarak geriye dönük olarak ilgili istatistiksel tablolarda ve veritabanın da revize edildi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

17 Ağustos 2023 Perşembe

Kısa vadeli dış borç stoku, Haziran sonu itibarıyla, 2022 yıl sonuna göre yüzde 9,2 oranında artışla 162,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yayımladığı verilere göre, kısa vadeli dış borç stoku artmaya devam etti.

Haziran sonu itibarıyla, 2022 yıl sonuna göre yüzde 9,2 oranında artışla 162,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 2,7 oranında artarak 64 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 0,8 oranında artarak 54,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku 206,2 milyar dolar oldu.

(Kaynak: BloombergHT.com )

17 Ağustos 2023 Perşembe

Avrupa Merkez Bankası’nın şahin yöneticilerinden biri olan Letonya Merkez Bankası Başkanı Martin Kazaks, ilave faiz artışlarının daha sınırlı olabileceğini söyledi.

Avrupa Merkez Bankası (AMB) Yönetim Konseyi üyesi Martins Kazaks’a göre AMB’nin yapacağı herhangi bir ek faiz artışı büyük çaplı olmayacak.

Kazaks, Euro Bölgesi’nde enflasyon yavaşlarken, para politikası patikasına karar vermeden önce AMB’nin yeni üç aylık projeksiyonlarını ve Ağustos ayı enflasyon verilerini görmesi gerektiğini söyledi.

Perşembe günü Letonya’nın TV3 kanalına verdiği demeçte Kazaks, “Faiz oranları konusunda büyük yükseliş geride kaldı. Önümüzdeki aylara bakacak olursak, eğer faiz oranlarında bir artış olacaksa, bu gerçekten çok küçük olacaktır” ifadelerini kullandı.

Bloomberg anketine katılan analistler, enflasyon baskıları azalsa ve bölgenin ekonomik beklentileri kötüleşse bile mevduat faizinde son bir çeyrek puanlık artışla faizin yüzde 4’e çıkmasını öngörüyor.

Euro Bölgesi şimdiye kadar resesyondan kaçınırken, en büyük üyesi olan Almanya kış mevsimindeki gerilemenin ardından durgunluğa girdi.

(Kaynak: BloombergHT.com )

17 Ağustos 2023 Perşembe

Japonya’nın ihracatı 2021’den bu yana ilk kez düşüş gösterdi ve Japonya ticaret dengesi Temmuz’da açık verdi.

Japonya’nın ticaret dengesi, Haziran ayında yaklaşık iki yıl sonra ilk fazlasını kaydettikten bir ay sonra, Temmuz ayında açık bölgesine kaydı.

Ülkenin Temmuz ticaret açığı, Haziran ayındaki 43 milyar yen fazlasını tersine çevirerek 78,7 milyar yen oldu ve ekonomistlerin anketinden beklenen 24,2 milyar fazlanın altında kaldı.

Japonya’nın ihracatı yıllık yüzde 0,3 düşerken, ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,5 düştü.

Temmuz ayında Çin’e ihracat yüzde 13,4 ve Asya’ya yapılan ihracat yüzde 13,2 oranında geriledi.

ABD ve Avrupa Birliği’ne yapılan ihracat ise otomobil parçaları ve elektrikli araç sevkiyatlarının etkisiyle sırasıyla yüzde 13,5 ve yüzde 12,4 oranında artarak büyümeye devam etti.

(Kaynak: BloombergHT.com )

17 Ağustos 2023 Perşembe

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) Temmuz ayı toplantı tutanaklarında enflasyonda yukarı yönlü risklerin devam ettiği, bu durumun da daha fazla faiz artışını gerektirebileceği sinyali verildi.

Fed’in Temmuz ayına ait toplantı tutanakları yayınlandı. Temmuz toplantısında yapılan 25 baz puanlık faiz artışının son olup olmadığı tartışılırken tutanaklarda, enflasyonda yukarı yönlü risklerin devam ettiği, bu durumun da daha fazla faiz artışını gerektirebileceği mesajı verildi.

Çoğu üyenin enflasyonla mücadelenin henüz bitmediği konusunda hemfikir olduğu görüldü. Açıklamada “enflasyon hala Komite’nin üzerinde seyrederken ve istihdam piyasası sıkı kalmaya devam ederken çoğu katılımcı enflasyonda yukarı yönlü riskler olduğunu düşünüyor, bu da daha fazla sıkılaşmayı gerektirebilir” ifadesine yer verildi.

Fed’in faiz artırdığı Temmuz toplantısında 2 üye faizin sabit tutulmasını destekledi. Tutanaklara göre Fed üyelerinin çoğu enflasyonda önemli derecede yukarı yönlü riskler gördü.

Bazı yetkililer ekonominin direncine rağmen büyümeye ilişkin aşağı yönlü risklere dikkat çekti. Bazı yetkililer daha sıkı finansal koşulların beklenenden daha keskin yavaşlamaya neden olacağına dair endişeli.

Fed geçen ay politika faizini yüzde 5,25 – 5,5 ile 22 yılın en yüksek seviyesine çıkarmıştı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

16 Ağustos 2023 Çarşamba

Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun yayımladığı verilere göre borsada yatırımcı sayısı 5 milyon 630 bin 160 kişi ile rekor tazeledi. Verilere göre 15 günde yatırımcı sayısındaki artış 537 bin oldu.

Borsada yatırımcı sayısı yeni tarihi zirvesine ulaştı. Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun verilerine göre borsada yatırımcı sayısı 15 Ağustos itibarıyla 5 milyon 636 bin 160 seviyesine ulaşarak rekor kırdı.

Yatırımcı sayısı 31 Temmuz tarihinde 5 milyon 99 bin 82 seviyesindeydi. Böylelikle 15 günde borsaya giren pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 537 bin oldu.

MKK’nın yayımladığı verilere göre aylık yatırımcı sayısı artışı 1 milyon 216 bin 954’e ulaşırken aylık artış oranı yüzde 27,54 oldu.

Veriler yıllık bazda incelendiğinde ise yatırımcı sayısı artışının 3 milyon 3 bin 214 yıllık artış oranın da yüzde 114,06 seviyesinde gerçekleştiği gözlendi.

Uzmanlar yaşanan artışta SPK’nın son düzenlemeleri sonrasında halka arzlardan daha çok tutar alabilmek amacıyla daha çok hesap açılması ve yeni ekonomi yönetimi sonrası oluşan iyimser havanın etkili olduğunu değerlendiriyor.

(Kaynak: BloombergHT.com )

16 Ağustos 2023 Çarşamba

Ekonomi yönetiminde ortodoks politikalara geçisin ardından Türkiye’ye yabancı sermaye akımı hızlanırken, yabancılar daha fazla yatırım için geleneksel politikalarda istikrarın sürmesini ve daha sıkı para politikasına geçişi görmek istiyor.

Seçim sonrası değişen ekonomi yönetimine ve para politikasına yönelik uluslararası kurum ve piyasa uzmanlar görüşlerini paylaşmaya devam ediyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın ortodoks politikalara yönelik tutumu ve yeni hükümetle birlikte başlayan kademeli sıkı para politikasına geçiş hem küresel kurum ve kuruluşlardan hem de piyasa uzmanları tarafından olumlu karşılanıyor.

Geçtiğimiz günlerde uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s ve İngiltere’nin önde gelen bankalarından Barclays tarafından yayımlanan raporlar gelecek döneme ilişkin olumlu sinyal verir nitelikte oldu. Moody’s yeni ekonomi yönetiminin daha ortodoks, kural bazlı ve öngörülebilir politikaya geçmesinin kredi görünümü açısından olumlu olduğu değerlendirmesi yaparken, Türk bankacılık sisteminde görünümünü ‘negatif’ten ‘durağan’a yükseltti. Bununla birlikte Barclays de, Merkez Bankası’nın Döviz rezervi artışının devam etmesine yönelik iyimser olduklarını belirten bir açıklamada bulundu.

Türkiye’nin daha fazla ortodoks politikaya ihtiyacı var

Konu özelinde, BloombergHT’nin sorularını yanıtlayan Japonya Keio Üniversitesi’nde Ekonomi Profesörü ve eski BOJ politika kurulu üyesi Sayuri Shirai yeni başkanın politika faiz oranını %8,5’ten %17,5’e artırmasını iyi bir dönüş olarak değerlendirdi. Ancak var olan ikiz açığın (cari hesap açığı ve mali açık) göz önüne alındığında Türkiye’nin daha fazla ortodoks politikaya ihtiyacı olduğunu belirtti.

Üretim ve işsizlik verileri baz alındığında Türkiye’nin çok fazla potansiyelin olduğunu belirten Shirai, yabancı sermaye akışının artması için genel olarak daha iyi bir makro ekonomik performans gösterilmesi gerektiğinin altını çizdi. Shirai, “Türkiye’nin kredi puanının iyileştirilmesi sermaye akışı için çok önemli” ifadelerini kullandı.

Parasal sıkılaşma sürdürülmeli

Rabobank Euro Bölgesi Makro Strateji Başkanı Elwin de Groot da Ortodoks politikalara dönüşün Türk tahvillerindeki fiyatlamalara da olumlu yansıdığını söyledi.
Uluslararası yatırımcıların Ortodoks politikaların uzun vadeli etkilerine daha fazla güvendiğini belirten De Groot, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in kanıtlanmış bir politika geçmişi olduğunu ve TCMB Başkanı Erkan’ın da bu kapsamda kesinlikle potansiyeli olduğunu ifade etti. “Global ekonomik zayıflık sırasında parasal sıkılaştırmanın sürdürülmesi, Türkiye’nin ortodoks olmayan politika geçmişinden biçimsel olarak sıyrıldığını kanıtlamak için gerekli” değerlendirmesini yaptı.

Ekonomi yönetiminden stabil bir politika isteniyor

Zaye Capital Markets’in baş yatırım yetkilisi Naeem Aslam ise coğrafi konumu ve genç ve dinamik nüfusu nedeniyle Türkiye’nin birçok yatırımcının gözünde özel bir yeri olduğunu belirtirken uluslararası yatırımcıların yüksek enflasyon karşısında ekonomi yönetiminden daha stabil bir politika görmek istediğini sözlerine ekledi.

Yükselen enflasyonun hem kamuoyu hem de yabancı yatırımcılar problem olmaya devam ettiğini belirten Aslam, bunun nedeninin şu ana kadar ortodoks olmayan mali politikaların izlenmesi olduğunu söyledi. Ancak yeni uygulanan sıkı para politikasının “sisteme uyum sağlayacak şekilde ayarlanması” gerektiğini sözlerine ekledi.

Doğrudan yatırımlar konusunda Türkiye’nin son dönemde körfez ülkeleriyle yaptığı temaslara da değinen Zaye Capital Markets’in baş yatırım yetkilisi Naeem Aslam, bölge ülkeleri arasında baskın bir güç olduğunu vurguladı.

YAZAR: ASİYE ERDURAN

(Kaynak: BloombergHT.com )

16 Ağustos 2023 Çarşamba

Almanya’da nitelikli işgücü arzında yaşanan problem imalat sanayiden sonra hizmet sektörünü de etkilemeye başladı.

Almanya’nın üretimini sınırlayan vasıflı işgücü kıtlığı daha da kötüye gidiyor.

Münih merkezli Ifo Enstitüsü tarafından yayınlanan en son araştırmaya göre, Avrupa’nın en büyük ekonomisinde daha fazla şirket bu nitelikli çalışan sıkıntısı yaşıyor.

Ankete katılan yaklaşık 9 bin firmanın yüzde 43’ünden fazlası, Temmuz ayında kalifiye işçi eksikliğinden mustarip olduğunu bildirdi. Nisan ayında bu sıkıntıyı çektiğini söyleyen şirket sayısı yüzde 42’nin biraz üzerinde gerçekleşirken, Temmuz 2022’de bu oran tüm zamanların en yüksek seviyesi olan neredeyse yüzde 50’ye kadar çıkmıştı.

Ifo’dan Stefan Sauer “Durgun bir ekonomiye rağmen, birçok şirket hâlâ çaresizce kendilerine uygun çalışanlar arıyor” diye yazdı.

Ifo, hukuk ve muhasebe şirketlerinin dörtte üçünün ihtiyaç duydukları iş gücünü bulamadıklarını ve bu durumun özellikle hizmet sektörünü çok sert bir şekilde etkilendiğini söyledi. Ifo’ya göre ayrıca ulaşım, mimarlık ve mühendislik için de benzer sorunlar söz konusu.

Almanya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından enerji fiyatları ve enflasyonun artmasının ardından kış aylarında resesyon dönemine girdi. O zamandan beri özellikle imalat sanayideki düşüş dikkat çekti. Şimdi ise hizmet sektöründe de zayıflık ortaya çıkmaya başladı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

16 Ağustos 2023 Çarşamba

İngiltere’de yıllık enflasyon Temmuz ayında Şubat 2022’den bu yana en düşük seviyeye geriledi.

İngiltere’de parasal sıkılaştırma süreci devam ederken, yıllık enflasyon da 1,5 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Ülkede Temmuz ayında yıllık enflasyon yüzde 6,8 olarak kaydedildi. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi yıllık enflasyonun yüzde 6,7 olması yönündeydi. Böylece manşet enflasyon verisi altı ay içinde beşinci kez tahminleri aştı.

Aynı dönemde aylık bazda ise negatif enflasyon görüldü. Temmuz’da tüketici fiyatları bir önceki aya göre yüzde 0,4 düştü. Bu veriye ilişkin beklenti ise yüzde 0,5 düşüş olarak belirlenmişti.

Fiyatlarda özellikle ulaştırma grubundaki yükselişin etkisi öne çıktı.

Çekirdek enflasyon tarafında ise yatay seyir dikkat çekti. Enerji ve gıda hariç tüketici fiyatları Temmuz’da yıllık yüzde 6,9 arttı. Haziran ayında da yıllık çekirdek enflasyon bu seviyedeydi. Bloomberg anketinde çekirdek enflasyon beklentisi ise yüzde 6,8 olmuştu.

A

İngiltere Merkez Bankası son toplantısında politika faizini yüzde 5,25 ile 15 yılın zirvesine çıkarmıştı.

Karar metninde faiz patikasına ilişkin yönlendirme büyük ölçüde önceki metinlerdeki haliyle korunurken fiyat baskılarının daha kalıcı olması durumunda para politikasında daha fazla sıkılaşmaya gerek olabileceği belirtilmişti.

(Kaynak: BloombergHT.com )

16 Ağustos 2023 Çarşamba

Arjantin’de ekonomide radikal önlemleri savunan aday Javier Milei, ön seçimleri önde tamamlamasının ardından IMF ile görüşmelere yeniden başlamaya hazırlanıyor.

Arjantin’de bu hafta yapılan ön seçimleri kazanan Javier Milei, 44 milyar dolarlık program için Uluslararası Para Fonu (IMF) ile görüşmelere başlamaya hazırlanıyor.

Milei, kampanyasını yöneten kız kardeşi Karina’nın 13 Ağustos’taki seçimlerin ardından bir toplantı ayarlamak için IMF yetkililerinden bir telefon aldığını söyledi. Seçimin galibi Milei planlanmamış olan görüşme hakkında ayrıntı vermedi.

Yıllık yüzde 115’in üzerinde enflasyon, artan yoksulluk ve hızla değer kaybeden para birimi ile mücadele eden Arjantin’de Javier Milei, pesonun dolar ile değiştirilmesi çağrısında bulunmuş ve merkez bankasını kapatacağına yönelik açıklamalarıyla destek toplamıştı.

Pazar günü düzenlenen ön seçimlerde aşırı sağcı aday Milei toplam oyların yaklaşık yüzde 30’unu almıştı.

Salı günü yerel radyo istasyonu Radio La Red’e verdiği röportajda Milei “Toplantıya nasıl yaklaşacağımıza bakıyoruz. IMF ile programı üstlenmekte bir sorunumuz yok çünkü çok daha zor olan uyum konusunda bir hipotezimiz var” ifadelerini kullandı.

Bloomberg’in seçimlerden önce yaptığı haberlerde, IMF temsilcilerinin 44 milyar dolarlık programı nasıl ele almak istediklerini ölçmek için muhalefet üyeleriyle görüşmeleri yoğunlaştırmayı öngördükleri belirtilmişti.

(Kaynak: BloombergHT.com )