27 Temmuz 2023 Perşembe

ABD’de Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre ekonomik büyüme beklentileri aşarak yüzde 2,4 olarak gerçekleşti. Ülkede dayanıklı mallara yönelik siparişler, Haziran ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 4,7 artarak 302,5 milyar dolara çıkarken, mal ticaret açığı da yüzde 4,4 geriledi.

ABD’nin ekonomik büyümesi, beklentilerden daha güçlü gelen tüketici harcamaları ve sağlam ticari yatırımların desteğiyle ikinci çeyrekte beklenmedik bir şekilde ivme kazandı.

Ticaret Bakanlığı’nın Perşembe günü açıkladığı ilk değerlendirmelere göre, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla önceki üç aydaki yüzde 2’lik hızın ardından yıllık yüzde 2,4 arttı. Piyasanın beklentisi büyümenin yüzde 1,8 olması yönündeydi.

Tüketici harcamaları, yılın başındaki artışın ardından yüzde 1,6’lık bir hızla artarken beklenti bu rakamın yüzde 1,2 olarak gerçekleşmesiydi.

Fed’in tercih ettiği temel enflasyon metriği ise, yüzde 3,8’le beklenenden daha yavaş bir hızda ilerledi.

ABD ekonomisi, ekonomistlerin birkaç ay önce olmasını beklediklerinden daha iyi durumda. Ekonomistler öngörülerinde bir resesyon olasılığı konusunda ikiye bölünmüşken, güçlü işgücü piyasası, sağlam tüketici harcamaları ve şimdi düşen enflasyon, ABD’nin ekonomik gerilemeden kaçınacağına dair umutları güçlendiriyor.

Fed Başkanı Jerome Powell Çarşamba günü, Merkez Bankası’nın faiz oranlarını çeyrek puan artırmasının ardından yaptığı açıklamada, Fed yetkililerinin artık bir resesyon öngörmediğini belirtmişti.

Bununla birlikte Fed’İn politika faizini 22 yılın en yüksek seviyesine çıkarması gibi faktörler nedeniyle ekonomide ters rüzgarların sürdüğü değerlendiriliyor.

Yine de, Fed’in gösterge faiz oranı 22 yılın en yüksek seviyesinde ve tüketici baskısının köpürdüğüne dair bazı işaretler ile ters rüzgarlar devam ediyor.

Kişisel Tüketim Harcamaları Fiyat Endeksi, Nisan-Haziran döneminde yıllık bazda yüzde 2,6 ile 2020’nin kapanış aylarından bu yana en düşük büyümesini kaydetti. Gıda ve enerji kalemleri çıkarıldığında endeksin iki yılın en yavaş yükselişini kaydettiği gözlendi. Haziran ayı verilerinin Cuma günü yayımlanması bekleniyor.

Dayanıklı mal siparişleri yükseldi

ABD’de dayanıklı mallara yönelik siparişler, Haziran ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 4,7 artarak 302,5 milyar dolara çıktı.

Bu dönemde siparişlerin yüzde 1 yükselmesi öngörülüyordu.

Dayanıklı mallara yönelik siparişler, Mayıs’ta ise yüzde 2 artarak 288,9 milyar dolar olmuştu.

Ulaşım ekipmanlarına yönelik siparişler, haziranda üst üste 4. ay yükselerek yüzde 12,1 artışla 115,3 milyar dolara çıktı. Ulaşım hariç siparişler aynı dönemde yüzde 0,6, savunma hariç siparişler de yüzde 6,2 arttı.

Ömrü en az 3 yılı bulan ürünlerden oluşan dayanıklı tüketim mallarına yönelik siparişler, sanayi üretimine ilişkin bilgi vermesi açısından önem taşıyor.

Mal ticaret açığı yüzde 4,4 düştü

Öte yandan ABD’de mal ticareti açığı, Haziran’da aylık bazda yüzde 4,4 azalarak 87,8 milyar dolara geriledi.

Piyasa beklentileri, mal ticareti açığının bu dönemde 91,8 milyar dolar olması yönündeydi. Mal ticaret açığı, Mayıs ayında 91,9 milyar dolar olarak kaydedilmişti.

Söz konusu dönemde mal ihracatı 400 milyon dolar artışla 162,5 milyar dolara çıkarken, mal ithalatı da 3,6 milyar dolar düşerek 250,3 milyar dolara geriledi. Ayrıca, toptan eşya stokları Haziran’da aylık bazda yüzde 0,3 azalırken, perakende stokları yüzde 0,7 arttı.

(Kaynak: BloombergHT.com )

27 Temmuz 2023 Perşembe

Ekonomistler, TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın ilk enflasyon raporu sunumunun ardından TCMB’nin enflasyon tahmini hakkında değerlendirmelerde bulundu.

TCMB’nin yeni Başkanı Hafize Gaye Erkan enflasyon raporunun sunumu için ilk kez kameraların karşısına geçti.

Sunumda açıklanan verilere göre, TCMB 2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 22,3’ten yüzde 58’e çıkardı. 2024 yıl sonu enflasyon tahmini ise yüzde 8,8’den yüzde 33’e yükseltildi. 2025 yıl sonu enflasyon tahmini de yüzde 15 oldu.

Ekonomistler, TCMB’nin açıkladığı tahminlere ilişkin şu yorumları yaptı:

Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, Enflasyon Raporu Toplantısı’nda TCMB’nin yılsonu enflasyon tahmininin yüzde 22’den yüzde 58’e çıkarılmasının “gerçekçi ve inandırıcı bir adım” olduğunu belirtti. “Kredibilite açısından pozitif” olduğunu kaydeden Demiralp “Bizim yılsonu tahminimiz yüzde 72” açıklamasını yaptı.

Şengül: Uzun süredir görmediğimiz kadar gerçekçi tahminler

Bilgi Üniversitesi CEFIS Araştırma Direktörü Özlem Derici Şengül, enflasyon tahminine ilişkin yaptığı değerlendirmede, “TCMB’nin bu yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 58, gelecek yıl yüzde 33. Resmi rakamlar bazında uzun süredir görmediğimiz kadar gerçekçi tahminler.” dedi.

TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Özatay, konu hakkında yaptığı yorumda, “Enflasyon Raporu toplantısında, TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan teknik yönü güçlü bir sunum yaptı. Arkasındaki analiz güzel.” dedi. Değerlendirmesinde, TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahminin yüzde 58 olduğunu belirten Özatay, “Ben daha yüksek beklesem de makul” ifadelerini kullandı. Özatay değerlendirmesine şu sorularla devam etti:

“Makul olmayan: Neden politika faizi yüzde 17,5? Neden iş kredi sıkılaştırması gibi yan yollara bırakılıyor? Neden mevduat faizi düşük olsun isteniliyor?”

Sözer: Enflasyon tahminlerini revize ederek bir yere varamayız

Virtus Global Yönetici Ortağı İnanç Sözer, değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı:
“Biz yüzde 5’lik bir enflasyon hedefini konuşuyoruz. Aşağı yukarı her ay yüzde 5 geliyor. Enflasyon tahminlerinde kabaca 3-4 senedir görmediğimiz kadar samimi bir revizyon var. Ancak revizyonlara rağmen, önümüzdeki 3 sene boyunca tek haneli enflasyonu görmeyecek olmamıza rağmen resmi enflasyon hedefimizi yüzde 5’te tutabiliyor olmak, ‘Ya Merkez Bankası Kanunu’nun bunu nasıl bağlayıcı ve şeffaflık açısından kıymetli olduğunu bilmiyor olmak demek, ya da ben sizden sadece zaman istiyorum, bunları zaman içinde düzelteceğim’ demek anlamına geliyor.

Ne yazık ki Merkez Bankası’nın da ekonomi yönetiminin de fark etmesi gereken birinci husus; Türkiye’nin son 2 yıllık döngü içerisinde, TÜİK’in olağanüstü metodolojik yaklaşımına rağmen yüzde 86’lara yükselen bir enflasyonla mücadele ediyor olması. Türkiye’nin bugün birinci sorunu yüksek enflasyondur. Sayın Başkan da bunu çok güzel şekilde ifade etti. Ancak enflasyon tahminlerini revize ederek bir yere varamayız. Samimi bir hedefi revizyon yapmak zorundayız. ‘2023’te ben gerçekten yüzde 5’i yakalayamam, o sebepten dolayı benden yüzde 5’lik enflasyon hedefini beklemeyin’ itirafını yapabilmesi lâzım.

Türkiye ne yazık ki, para politikasında Sayın Başkanın ifade ettiği gibi 2 tane kısır tartışmaya giriyor. Birincisi siyasi tartışmalar. Bunun memleketimize bir faydası yok. Bunu bırakalım siyasetçiler yapsın. Ancak istikrar analistleri açısından siyaseti değil, bizim daha çok makroekonomik istikrarın nasıl tesis edebileceğini konuşmamız lâzım. Bunu yapabilmek için de ne yazık ki o kadar zamanımız yok. Zaman istemek TL’deki kayıplara göz yummak demek gibi oluyor. O yüzden bence bu konuda bir gözden geçirmeye ihtiyaç var. Öte yandan bugün genel anlamda Başkanın performansını olumlu karşılamak lâzım. Yüksek enflasyonla mücadele etmeye çalışırken manevraları çok zor. Bir yün yumağını çözmeye çalışıyor. O yüzden de kademeli olması vurgusunu çok yapıyor. Ancak hem iletişim mekanizmasını hem de toplumdaki hesap verilebilirlik ilkesi konusunda daha çok adım atması gerekiyor.”

(Kaynak: BloombergHT.com )

27 Temmuz 2023 Perşembe

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yeni başkanı Hafize Gaye Erkan kamuoyu önünde ilk enflasyon raporu sunumunu gerçekleştiriyor.

Seçim sonrası kurda yaşanan artış ve bunun yanında vergilerde ve maaşlarda yapılan ayarlamaların ardından yurt içi piyasalarda dikkatler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) enflasyon raporuna çevrildi.

TCMB’nin yeni başkanı Hafize Gaye Erkan enflasyon raporunun sunumu için ilk kez kameraların karşısına geçti.

Erkan’ın sunumunda öne çıkan ifadeler şunlar oldu:

TCMB’de temel amacımız fiyat istikrarıdır. Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için parasal sıkılaştırma sürecine başladık. Parasal sıkılaştırmayı kademeli olarak güçlendireceğiz. Seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırmaya devam edeceğiz.

Öngördüğümüz dezenflasyon öncesi geçiş sürecindeyiz. Dezenflasyon zeminini dikkatle oluşturuyoruz. Enflasyon kısa vadede bir yükseliş gösterebilir.

Enflasyonda ana eğilim iyileşmesini 2024 yılı ikinci çeyreğinde hissedeceğiz. Sıkılaştırma etkisinin bir kısmı 2023 sonunda hissedilecektir.

Dezenflasyon süreci dönemine girildiğinde, göreli fiyatlarda geçici düzeltmeler yerini kur istikrarı, iyileşen cari denge, mali disiplin, sermaye akımlarında kalıcı güçlenme ve artan rezervlere bırakacaktır.

Dezenflasyon sürecinde enflasyonun ana eğilimi ve beklentiler tutarlı bir şekilde iyileşmeye başlayacaktır.

2025 yılı sonrasını ise istikrar döneminin başlangıcı olarak görüyoruz. Bu dönemde enflasyondaki gerileme hızlanırken, öngörülebilirlik artacaktır.

Kalıcı olarak gerileyen enflasyona, yatırımlar ve nitelikli büyüme eşlik edecektir.

Enflasyondaki gerilemede döviz kurundaki istikrar ve gerileyen küresel emtia fiyatları etkili olmuştur. Geniş kapsamlı gösterge seti Haziran ayında enflasyonun ana eğiliminde güçlenmeye işaret etmiştir.

Göstergeler tüketimde ivmelenmeye işaret etmiştir. Toplam arz ise daha ılımlı seyretmektedir.

Toplam talep koşulları enflasyonist düzeyde seyretmektedir. Talebin arzdan daha hızlı gelişmesi enflasyon üzerinde risk oluşturmaktadır. Çıktı açığının kapanması dezenflasyonun önemli bir süreci olacak.

Seçici kredi adımlarımızın iç talebi dengeleyeceğini öngörüyoruz.

Yılın ikinci yarısında cari işlemler dengesinde belirgin bir iyileşmeyi öngörmekteyiz.

Ücret artışlarının çoğu önümüzdeki birkaç ayda fiyatların çoğuna yansıyacaktır.

Hizmet enflasyonu mal enflasyonuna göre katılık arz etmektedir. Yayılım endeksi hizmet endeksi için tarihsel ortalamayı aşmaktadır.

Parasal sıkılaştırma süreci döviz kurundaki istikrarı destekleyecektir. Dezenflasyon enflasyon beklentilerinin çıpalanmasıyla hızlanacaktır.

Fiyat istikrarı makro istikrarın olmazsa olmazıdır.

Enflasyon beklentileri de katılık göstermekte ve bir süredir yükselmektedir. Tüm araçlar enflasyon hedefe düşene kadar kullanılacaktır.

Sıkılaştırma adımları sonrası mevduat faizleri 12 puan gerileyerek yüzde 30 seviyelerine geldi.

Makro ihtiyati çerçevedeki sadeleşme politika faizinin etkinliğini artırmıştır.

Seçici kredi adımlarımızla kredi genişlemesinin enflasyon üzerindeki etkilerini kontrol etmekteyiz. Parasal sıkılaştırma sürecinde kademeli faiz artışlarını miktarsal sıkılaşma ve seçici kredi adımlarıyla daha bütünsel hale getiriyoruz.

Mevduat faizleri enflasyon beklentileri ile uyumlu seviyelere geldi. Mevduat faizlerinin dolarizasyonu artırmayacak bir seviyede olmasını önemsiyoruz. Bu yüzden miktarsal sıkılaştırma kararı verdik. Zorunlu karşılık adımıyla sistemden 450-500 milyar TL çekilecektir.

Rezervler Haziran’dan beri güçlü bir artış göstermektedir. Rezervlerimiz 113 milyar doların üzerine yükselmiştir.

Risk primimizde de olumlu bir seyir izlenmiştir. Risk priminin düşüşle Haziran’dan bu yana 1,5 milyar dolarlık portföy girişi gerçekleşmiştir.

Kur oynaklığı da gerilemektedir.

Piyasada kur ve vergi artışları sonrasında enflasyon beklentileri yükselmişti

Mayıs’ta yapılan seçimlerin hemen ardından kur tarafında hızlı bir yükseliş izlenmişti. Dolar/TL kuru bu dönemde yüzde 34’e varan artış kaydetti. Kurda artış yaşanırken, TCMB’den piyasa beklentilerinin altında kalan iki faiz artışı gelmişti. TCMB Haziran ve Temmuz aylarında toplamda 9 puanlık artışla politika faizini yüzde 17,50 seviyesine çıkarmıştı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son verilerine göre Haziran’da enflasyon yüzde 38,21 olarak kaydedilmişti.

A

Kurda ve vergilerde yaşanan artışların etkisiyle Türkiye’de enflasyona ilişkin beklentiler de yukarı yönlü revize edilmişti. TCMB tarafından gerçekleştirilen Temmuz ayı piyasa katılımcıları anketine göre 12 ay sonrası için yüzde 33,21 olmuştu. Bir önceki anket dönemindeki beklenti yüzde 30,65 olarak belirlenmişti.

Yıl sonuna ilişkin beklenti ise yüzde 38,55’ten yüzde 43,82’ye yükselmişti.

(Kaynak: BloombergHT.com )

26 Temmuz 2023 Çarşamba

Geçen ay faiz artırımlarına ara veren ABD Merkez Bankası (Fed) Temmuz ayı toplantısında politika faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan artırdı. Faizler böylece 2022’den beri 11. kez artırıldı ve 22 yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Fed enflasyonla mücadele kapsamında politika faizini 25 baz puan artırarak yüzde 5,25 – 5,50 aralığına yükseltti. Faizler böylece Ocak 2001’den beri en yüksek seviyeye çıktı. Karar oybirliğiyle alındı.

Bloomberg’in anketine katılan ekonomistlerin beklentisi de 25 baz puanlık artış olması yönündeydi.

Karar metninde enflasyonu düşürmek için ilave sıkılaştırmanın ölçüsünün değerlendirileceği belirtildi. Açıklamada “gelecekteki politika adımları, sıkılaştırmanın etkisine, ekonomik ve finansal gelişmelere bağlı olacak” dendi.

Enflasyonun yüksek kalmaya devam ettiği belirtilerek “Son göstergeler ekonomi aktivitenin ılımlı bir hızda genişlediğini işaret ediyor” değerlendirmesi yapıldı.

ABD bankacılık sisteminin sağlam ve dayanıklı olduğu yinelenirken kredi sıkılaşmasının ekonomik faaliyeti baskılayabileceği belirtildi. Bilanço daraltma hızının duyurulan şekilde sürdürüleceği ifade edildi.

Yetkililer, enflasyonu yüzde 2 hedefine geri döndürme konusunda kararlılığını yineledi.

Powell’dan açıklamalar

Faiz kararı sonrası basın toplantısında konuşan Fed Başkanı Jerome Powell önümüzdeki dönemde gerekirse daha fazla sıkılaşmaya gidebilecekleri mesajını verdi. Enflasyonun hala hedefin üzerinde olduğunu belirten Powell “enflasyon daha ılımlı hale geldi ama yüzde 2’lik hedefe ulaşmamız için önümüzde uzun bir yol var” dedi.

Powell enflasyonu düşürmekte kararlı olduklarını, gelecekteki faiz artışlarının veriye bağlı olacağını belirtti.

Son enflasyon verisinin beklenenden daha iyi geldiğini ancak tek veri ile hareket etmediklerini söyleyen Başkan “Eylül’de gelen verilere bağlı olarak faiz artırabiliriz ya da pas geçebiliriz” diye konuştu.

Powell uyguladıkları politikanın uzun zaman yeterince kısıtlayıcı olmadığını söyledi. Kararların toplantıdan toplantıya verilmeye devam edeceğini belirtti.

Haziran’da pas geçmişti

Fed Mart 2022’den beri süren sıkılaşmanın ardından enflasyonda yavaşlama sinyalleriyle Haziran toplantısında oybirliğiyle faizleri değiştirmeme kararı almıştı. Başkan Jerome Powell, gelecek toplantılarda yetkililerin daha fazla faiz artışını uygun gördüğü mesajını vermişti.

ABD’de son açıklanan Haziran ayı enflasyonu yıllık yüzde 3 olarak 2 yılın en düşük seviyesine gerilemişti. Enflasyon geçen sene Haziran ayında yüzde 9,1 ile zirve yapmıştı.

(Kaynak: BloombergHT.com )